بررسی اثر آتش سوزی بر برخی شاخص های تنوع زیستی و تعیین گونه های مقاوم به آتش در مراتع سولان شهر همدان

به منظور بررسی اثرات آتش سوزی بر تنوع گونه ای و پوشش گیاهی مراتع، یک منطقه آتش سوزی و یک منطقه بدون آتش سوزی (شاهد) که به صورت یکنواخت بود، در مراتع سولان همدان انتخاب شد. چهار ترانسکت به طول ۲۰۰ متر به روش تصادفی سیستماتیک انتخاب و بر روی هر ترانسکت به فاصله ۲۰ متر، ۱۰ کوادرات یک مترمربعی پیاده شد. نمونه برداری از پوشش گیاهی طی سه سال و در سال های ۱۳۹۷، ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ صورت گرفت. شاخص های تنوع زیستی مانند غنای مارگالف و منهنیک و ناهمگنی سیمپسون، شانون وینر و برگر-پارکر محاسبه شد. نتایج نشان داد که گونه هایی مانند گون زرد (Astragalus verus)،گون سفید Astragalus gossypinus))، کلاه میرحسن (Acantholimon bromifolium)، (Acantholimon olivieri) و چوبک (Acanthophyllum crassifolium) به آتش سوزی حساس هستند. از طرفی گونه هایی مانند ورک (Rosa persica) به دلیل وجود ریشه های ریزومی و زیرزمینی گسترده به آتش سوزی بسیار مقاوم می باشند. همچنین نتایج بررسی شاخص های تنوع زیستی نشان داد که آتش سوزی در سال اول موجب تغییر در تنوع گیاهی منطقه آتش سوزی شد. در این منطقه پس از آتش سوزی تنوع گونه ای کاهش و غنای گونه ای افزایش یافت. در منطقه آتش سوزی شده در سال های دوم و سوم اختلاف معنی داری از نظر شاخص های تنوع مشاهده نشد که نشان دهنده احیای این منطقه، دو سال پس از آتش سوزی بود.

Keywords:

آتش سوزی , مرتع , تنوع زیستی , مقاوم به آتش , سولان