هرچند مشارکت مالی بهره برداران کشاورزی در طرح های توسعه منابع آب و خاک به قبل از انقلاب بر می گردد اما از زمان برنامه دوم و بر اساس تبصره 76 تلاش ها در این زمینه سمت و سوی جدیدی پیدا کرده و با جدیت بیشتری پیگیری می شود. برای اعتلای برنامه ها در این زمینه، خوشبختانه بعضی از سازمان های آب منطقه ای ، به ویژه شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی نسبت به پیش بینی و انجماد مطالعات اجتماعی اقدام نموده اند. در بحث مشارکت مالی اگرچه مشارکت مالی به تنهایی نمی تواند مورد توجه باشد، اما میزان اثر بخشی مطالعات و اقدامات بر این اساس، یکی از سنجه های اصلی و مهم مدیریتی محسوب می شود. مجموعه بررسی های محافل تخصصی در سطح بین المللی نظیر سازمان خواربار کشاورزی جهانی (FAO) بانک جهانی (WB) و کمیته بین المللی آبیاری و زهکشی (ICID) بیانگر آن است که مدیریت شبکه های آبیاری می بایست بر اساس دو رهیافت تحول پیدا نماید، این دو رهیافت عبارتند از :
1. رویکرد مشارکتی
2. رویکرد مالی – اقتصادی
این مقاله در نظر دارد تا میزان اثر بخشی، مطالعات اجتماعی را با توجه به این دو رویکرد اصلی مورد ارزیابی قرار دهد. محورهای اصلی بررسی در این مقاله عبارتند از:
- تدوین چهارچوب تحلیلی
- تحلیل ساختار شرح خدمات
- بررسی مطالعات اجتماعی انجام شده
- جمع بندی و ارائه پیشنهادات