فراتحلیل اثربخشی مداخلات تحریک الکتریکی فراجمجمه ای بر کارکردهای اجرایی و عملکرد ریاضی کودکان دارای اختلال یادگیری ویژه

زمینه و هدف: اختلال یادگیری ویژه، اختلالی عصب تحولی است که یادگیری خواندن، نوشتن، و ریاضیات را با دشواری ­هایی مواجه می­ کند. تحریک الکتریکی فراجمجمه­ ای یکی از مداخلاتی است که جهت بهبود اختلال یادگیری استفاده می­ شود. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف ترکیب نتایج پژوهش­ های انجام شده و کسب یک نتیجه­ کلی درباره میزان اثربخشی این مداخلات در بهبود کارکردهای اجرایی و عملکرد ریاضی افراد دارای اختلال یادگیری و کشف متغیرهای تعدیل کننده­ احتمالی با روش فراتحلیل انجام شد. روش: جامعه آماری پژوهش، کلیه مطالعات منتشر شده شامل مقاله و پایان نامه با موضوع اثربخشی تحریک الکتریکی فراجمجمه ­ای بر کارکردهای اجرایی و عملکرد ریاضی بود که با جستجوی سیستماتیک و اعمال ملاک­ های ورود و خروج، ۲۱ مطالعه جهت ورود به فراتحلیل انتخاب شد و ۶۴ اندازه اثر از نوع d کوهن از این مطالعات استخراج شده و با نرم افزار CMA۳ تحلیل شد. یافته ­ها: یافته­ ها نشان داد که اندازه اثر ترکیبی محاسبه شده در هر دو مدل اثرات ثابت و تصادفی معنادار است که بر اساس ملاک تفسیری کوهن مقداری متوسط ارزیابی شد. همچنین اندازه اثر تحریک الکتریکی فراجمجمه ­ای با روش نویز تصادفی بیش از تحریک مستقیم و متناوب بود. نتایج فرارگرسیون نیز نشان داد که سن، نقش پیش­بینی کننده و تعدیل ­کننده دارد و در سنین پایین­ تر می­ توان اثربخشی بهتری انتظار داشت. نتیجه ­گیری: می­توان تحریک الکتریکی فراجمجمه ­ای به خصوص روش نویز تصادفی را به عنوان یکی از مداخلات کارآمد در بهبود کارکردهای اجرایی و عملکرد ریاضی کودکان دارای اختلال یادگیری ویژه در نظر گرفت.

فراتحلیل اثربخشی مداخلات تحریک الکتریکی فراجمجمه ای بر کارکردهای اجرایی و عملکرد ریاضی کودکان دارای اختلال یادگیری ویژه Keywords:

Learning disorder , executive functions , transcranial electrical stimulation , meta-analysis , meta-regression , اختلال یادگیری ویژه , کارکردهای اجرایی , تحریک الکتریکی فراجمجمه ای , فراتحلیل , فرارگرسیون