کاوشی در صورت و محتوای نامه امام علی(ع) به عثمان بن حنیف (بر اساس رویکرد سبک شناسی ساختارگرا)

پژوهش حاضر با تکیه بر رویکرد سبک­شناسی ساخت­گرا و با استفاده از روش سبک شناسی لایه­ای به تحلیل و توصیف نامه ۴۵ نهج­البلاغه پرداخته ­است. هدف پژوهش کشف روابط و پیوندهای نهان میان عناصر زبانی و جنبه­های معنایی متن و به­ دنبال آن، آشکار ­ساختن انگیزه و افکار مولف است. نتایج پژوهش به این شرح است: امام علی(ع) در راستای انتقال شیوا و موثر اندیشه­ها و احساسات خود، در ساختی همگون و منظم، از تمام امکانات زبانی و بیانی بهره گرفته­اند؛ هرچند کاربرد پر بسامد توازن­های آوایی (در سطح واج، واژگان و نحو) و بسامد بالای اسالیب انشائی، ساختار این نامه را به گفتمان خطابی نزدیک نموده و بر جنبشی­بودن و کنش­گرایی متن افزوده ­است، اما بسامد بالای واژگان محاوره در کنار کاربرد پر تکرار مدالیته عاطفی و قیود شدید تاکیدی، آن­را از بافت رسمی خطابه، دور نموده و عاطفه سرشار مولف را در فضایی دوستانه و موثر و در خطابی عمومی و غیر مستقیم، به مخاطب خود انتقال می­دهد.

Keywords:

امام علی(ع) , سبک شناسی ساختارگرا , سبک شناسی لایه ای , نامه ۴۵