مدیریت هم رقابتی، حلقه مفقوده در دستیابی رقبا به نوآوری مشترک: یک مطالعه مرور نظام مند پیشینه

بنگاه­ها امروزه برای تقویت نوآوری خود، به طور گسترده­ای به راهبرد هم رقابتی- «رقابت و همکاری همزمان بین بنگاه های رقیب»- متکی هستند. با وجود این محبوبیت، تاثیر راهبرد هم رقابتی بر عملکرد نوآوری، نامشخص و مبهم است. عمده این بی­ثباتی­ ناشی از تفاوت بنگاه­ها در نحوه مدیریت روابط هم رقابتی است. این مطالعه با بهره­گیری از روش مرور نظام­مند پیشینه، به دنبال واکاوی چگونگی مدیریت هم رقابتی به منظور بهبود عملکرد نوآوری در روابط همکارانه بین بنگاه­های رقیب است. پژوهش از نظر نوع، کاربردی و از نظر هدف، توصیفی است. براساس جست وجوی الکترونیک صورت پذیرفته از منابع معتبر دانشگاهی در بازه زمانی ۱۹۹۶ (شکل­گیری مفهوم هم رقابتی) تا ۲۰۲۲ و غربالگری شمول، درنهایت ۸۴ سند بررسی و با به کارگیری روش تحلیل محتوای کیفی، نتایج در ۲۸ مضمون، ۷ مقوله فرعی و ۳ مقوله اصلی گنجانده شده­اند. یافته­ها حاکی از آن است که با بهره­گیری از الگوی مرحله­ای، مدیریت هم رقابتی را می­توان در سه مرحله (۱) پیش­ازشکل­گیری- شامل «انتخاب راهبرد هم رقابتی» و «انتخاب رقیب/ شریک هم رقابتی»-، (۲) طراحی- شامل «حکمرانی رسمی»، «حکمرانی غیررسمی» و «ایجاد سازوکار­ها و روتین­ها»- و (۳) پساشکل­گیری- مشتمل بر «مدیریت پویایی های هم رقابتی» و «مدیریت تعارضات هم رقابتی»- طبقه­بندی کرد. چارچوب ارائه شده از مدیریت هم­رقابتی می­تواند برای آن دسته از مدیرانی که هوشمندانه از راهبرد هم رقابتی به عنوان راهی برای دستیابی به نوآوری بهره می­جویند، مفید واقع شده و راهی به سوی پژوهش­های تجربی آتی بگشاید.

Keywords:

نوآوری , هم رقابتی , مدیریت هم رقابتی , مرور نظام مند پیشینه