بررسی اثرات زیست محیطی و اقتصادی طرح های آبیاری تحت فشار مینی بابلر در شهرستان بیرجند

هدف این پژوهش، بررسی اثرات زیست محیطی و اقتصادی توسعه طرح های آبیاری تحت فشار مینی بابلر به عنوان یک سامانه مدرن آبیاری در شهرستان بیرجند در استان خراسان جنوبی از دیدگاه کشاورزان و بهره برداران بوده است تا از این طریق بتوان فرایندهای کمی و کیفی این طرح های آبیاری را اصلاح و بازنگری نمود. ابزار سنجش پرسشنامه بوده و نتایج این پژوهش نشان داد که اغلب کشاورزان، ارزیابی مطلوبی از اثرات زیست محیطی و اقتصادی طرح داشته اند. نتایج حاکی از آن بود که عامل اقتصادی مهم ترین عامل در طول ارزیابی ها به دست آمد که شامل چندین متغیر مانند بهبود کیفیت و کمیت محصولات تولیدی، کاهش زمان و هزینه های آب و آبیاری، کاهش هزینه های کارگری، افزایش سطح زیرکشت و افزایش درآمد حاصل از کشاورزی بود که حدود ۲/۲۶ درصد واریانس کل را تبیین می کرد. عامل دوم، عامل زیست محیطی بود که شامل متغیرهای کاهش آفات و بیماری ها، کاهش علف های هرز و جلوگیری از زهدار شدن خاک و استفاده مناسب تر از کود و سم است که ۶/۲۱ درصد واریانس کل را تبیین می کند. هم چنین اثرات آبیاری مینی بابلر بر نهاده های کشاورزی نیز به عنوان عامل سوم ارزیابی شد که شامل متغیرهای افزایش ضریب مکانیزاسیون، مصرف کم تر بذر در هکتار، رعایت الگوی کشت و مصرف کم تر آب بوده که در حدود ۸/۱۷ درصد واریانس کل را بیان کردند. عامل اجتماعی نیز به عنوان عامل چهارم شامل متغیرهای همکاری بهره برداران در نگهداری از سیستم، کسب اعتبار اجتماعی و رعایت نوبت آبیاری بوده و ۲/۱۱ درصد واریانس کل را تبیین می کند. در پایان، پیشنهادهایی جهت موفقیت در اجرا و بهره برداری از این گونه پروژه ها ارائه گردیده است.

Keywords:

آبیاری تحت فشار , اثرات زیست محیطی , آزمون های آماری , مینی بابلر