واکاوی تاریخ ساخت لعاب قلیایی در متون دوره اسلامی
Publish place: Journal for the History of Science، Vol: 19، Issue: 1
Publish Year: 1400
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 279
This Paper With 21 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- I'm the author of the paper
Export:
Document National Code:
JR_JIHS-19-1_009
Index date: 29 January 2024
واکاوی تاریخ ساخت لعاب قلیایی در متون دوره اسلامی abstract
ساخت لعاب یا مینا از فنونی است که به واسطه ارتباط آن با صبغ یا رنگ نشانی می تواند به عنوان بخشی از کیمیای دوره اسلامی مطرح شود. لعاب قلیایی یکی از انواع لعاب است که در ایران پیشینه ای طولانی داشته و ساخت آن به وسیله شخار طبق متون دوره اسلامی انجام می شده است. شخار، خاکستر گیاهان بوده و به سبب میزان بالای قلیا (سدیم و پتاسیم) به عنوان دگرگون ساز در ساخت لعاب یا مینا عمل می کرده است. در این پژوهش سعی شد تا بر اساس متون مربوط به ساخت لعاب در دوره اسلامی لعاب های قلیایی مجددا ساخته شوند. نتایج حاصل از بازسازی دستورالعمل های موجود در متون دوره اسلامی نشان داد که آن دستورالعمل ها برای ساخت لعاب کاملا عملی هستند. اما دو نوع گیاهی که در متون برای ساخت لعاب آمده اند گیاهان شورا و اشنان هستند. در اینجا سعی شد تا با آنالیزهای XRD و ICP-MS به بررسی دقیق تر خواص گیاهان فوق در لعاب پرداخته شود. چنین آنالیزهایی می توانند به یاری مطالعات تاریخ علم و فناوری آمده تا فناوری گذشته نه تنها بازسازی بلکه باززنده سازی و راستی آزمایی علمی شود. همچنین چنین آنالیزهایی می توانند به بازخوانی یافته های باستانی کمک کرده و یک رکن جدید در مطالعات تاریخ علم برای پژوهشگران روشن سازند و آن رکن مواد باستانی هستند که خود می توانند مانند یک متن به یاری پژوهشگران تاریخ علم بشتابند.
واکاوی تاریخ ساخت لعاب قلیایی در متون دوره اسلامی Keywords:
واکاوی تاریخ ساخت لعاب قلیایی در متون دوره اسلامی authors
علی اعراب
گروه باستان شناسی دانشگاه تهران
بهمن فیروزمندی شیره جین
دانشکده ادبیات و علوم انسانی/ دانشگاه تهران
پرستو مسجدی خاک
گروه آموزشی باستان شناسی و تاریخ/ دانشگاه نیشاپور
آرمان شیشه گر
پژوهشگاه میراث فرهنگی
علی محمد هادیان
پردیس دانشکده های فنی / دانشکده مهندسی متالورژی و مواد/ دانشگاه تهران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :