بررسی مقایسه ای بسامد کاربرد استعاره مفهومی «علم» در گفتار خاتمی، احمدی نژاد و روحانی

نظام آموزش عالی هر کشور از مهم ترین نهادهاست زیرا تربیت کننده نیروهایی است که اداره کشور را به عهده می گیرند، لذا سیاست گذاری های غلط در این نهاد می تواند آسیب جدی به کشور وارد سازد. یکی از این رویکردهای نادرست به علم که در آموزش عالی ایران در دهه های اخیر وارد شده است نگاه کمی و اقتصادی به علم و تجاری سازی دانش است. این پژوهش بر آن است تا با بررسی استعاره علم/دانش در گفتار سه رئیسجمهور، نشان دهد که چگونه نگاه اقتصادی و تجاری به علم، در سخنان آنها بازتاب یافته است. به لحاظ چارچوب نظری و روشی، این پژوهش مبتنی بر نظریه و رویکرد لیکاف و جانسون (۱۹۹۸) و چارتریسبلک (۲۰۰۴) است. نتایج بررسی داده ها نشان می دهد که محمود احمدینژاد در مقایسه با دو رئیس جمهور دیگر، در سخنرانیهای خود، از گفتمان استعاری بیشتر بهره برده است. همچنین حوزههای مفهومی کالا، مکان، سفر، به ترتیب پربسامدترین حوزههای مفهومی بهکاررفته به مثابه حوزه مبدا استعارهها در پیکره مرجع هستند. حوزه مبدا "کالا" با تخصیص ۷۸% از آمار استخراج شده از استعارههای مفهومی، پربسامدترین حوزه شناخته شده است. به علاوه، برجسته بودن نگاه کالایی و اقتصادی به علم، در سخنان هر سه رئیس جمهوری نشان دهنده ذهنیاتی است که منجر به وضعیت ناهنجار کنونی در دانشگاه ها شده است.

Keywords:

استعاره های مفهومی , علم , تجاری سازی علم , خاتمی , احمدینژاد , روحانی , زبانشناسی اجتماعی