خطر درک شده و عوامل رفتاری مرتبط با کاهش خطر بلایای طبیعی در جنوب استان کرمان در سال ۱۴۰۱

سابقه و هدف: بلایا می تواند منجر به تلفات بزرگ انسانی، از بین رفتن دارایی و منابع اقتصادی و زیست محیطی شود. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت خطر درک شده و رفتارهای مرتبط با کاهش خطر بلایای طبیعی در جنوب استان کرمان انجام شد. مواد و روش ها:مطالعه حاضر به شیوه مقطعی روی ۵۲۸ نفر از خانوارهای شهرستان جیرفت که منزل مسکونی شخصی داشتند در سال ۱۴۰۱ انجام شد. افراد نمونه به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه پژوهشگر ساخته شامل سه قسمت  اطلاعات دموگرافیک ، خطر درک شده و رفتارهای پیشگیری کننده از اثرات بلایای طبیعی بود که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. داده های جمع آوری شده وارد نرم افزار SPSS  نسخه ۲۱ شده و با آمار توصیفی، آزمون های کای دو و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سطح معنی داری  ۰.۰۵ در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین نمره خطر درک شده و رفتارهای مرتبط با مقابله با بلایا به ترتیب برابر با ۱۳/۸۴±۷۲.۷۹و ۲.۴۰±   ۳۱.۲۲بود. بین رفتارهای پیشگیری کننده و درمعرض مستقیم بلایا قرار گرفتن (۰.۰۰۱>p)، تحصیلات (۰.۰۰۴=p)، درآمد ماهیانه (۰.۰۰۴=p) و منبع کسب اطلاعات (۰۴۰/۰=p)  ارتباط معنی داری وجود داشت. بین خطر درک شده بلایای طبیعی و رفتارهای پیشگیری کننده از اثرات زیانبار بلایای طبیعی ارتباط مثبت و معنی داری یافت شد (۰.۰۰۰۱=P،۰.۳۱۲=r). نتیجه گیری وضعیت خطر درک شده و رفتارهای پیشگیری کننده از اثرات زیانبار بلایای طبیعی در محدوده متوسط بود. پیشنهاد می گردد برنامه ریزان سلامت مداخلات آموزشی مبتنی بر افزایش خطر درک شده و آمادگی رفتارهای پیشگیری کننده از بلایای طبیعی برای افزایش آمادگی خانوارها درمقابل بلایای طبیعی طراحی و اجرا نمایند.

Keywords:

natural disasters , risk perception , preventive behaviors , بلایای طبیعی , درک خطر , رفتارهای پیشگیری کننده