زمین شیمی، کانی شناسی و شرایط تشکیل کانسنگ غیرسولفیدی چنگرزه (جنوب نطنز): رهیافتی برای ردیابی ذخایر برون زاد سرب و روی با سنگ میزبان کربناتی

بررسی شرایط زمین­شیمیایی-فلززایی و کانی­شناسی برای تفسیر شرایط اکسایش برون­زاد، تحرک، جدایش و ته­نشست دوباره فلزها در تشکیل ذخایر سرب و روی غیرسولفیدی اهمیت بسیاری دارد. کانسار سرب-(نقره) چنگرزه که در این پژوهش به عنوان یک الگو بررسی شده در سنگ میزبان دولستون­های برشی تریاس میانی در فاصله ۷۵ کیلومتری شمال­شرقی اصفهان، واقع شده است. کانه­زایی به دو صورت درون­زاد سولفیدی و برون­زاد غیرسولفیدی (اکسیدی، کربناتی و سیلیکاتی)، رخ داده است که فراوانترین کانی های بخش برون­زاد اسمیت­زونیت، همی­مورفیت، هیدروزینسیت، انگلزیت و سروزیت هستند. برپایه شواهد بدست آمده، جداسازی فلز بخش برون­زاد در اثر تغییر تدریجی از ناحیه اکسایش اسیدی به شرایط قلیایی در سنگ دیواره کربناتی میزبان رخ داده است. پس از آن، تشکیل منطقه اکسایش در سنگ میزبان کربناتی با ایجاد "زره بندی" گالن توسط انگلزیت و چند واکنش بافر کننده pH تسهیل شده است. فعالیت بالای یون های SO۴۲- در ارتباط با اسید سولفوریک طی مرحله اکسایش منجربه رسوب انگلزیت نامحلول و کاهش چشمگیر Pb۲+ در سیال باقی مانده می­شود. براساس شواهد این پژوهش، محدود بودن آب­های جوی و سفره­های آب زیرزمینی عمیق از کانسنگ غیرسولفیدی در برابر انحلال بعدی محافظت می­کند که درک این شرایط نقش مهمی در ردیابی ذخایر برون­زاد غیرسولفیدی دارد.

Keywords:

Non-sulfide ore , supergene reactions , geochemical-metallogenic conditions , Malayer-Esfahan metallogenic belt , کانسنگ غیرسولفیدی , واکنش های برون زاد , شرایط زمین شیمیایی-فلززایی , کمربند فلززایی ملایر-اصفهان.