نگرش جنسیتی و عوامل موثر بر آن (مطالعه ی تطبیقی میان کشوری)

پیوند تنگاتنگ تفاوت­های جنسیتی با مساله­ی نابرابری و قدرت، جامعه­شناسی جنسیت را به یکی از مهم­ترین حوزه های جامعه شناختی بدل ساخته است. ازمسائل اصلی این حوزه، سیطره­ی گفتمان­ نابرابرانه­ای است که به جنسیت با معیارهای ایدئولوژیک مردسالارانه می­نگرد. در این چارچوب، مقاله ضمن بررسی مقایسه­ای نگرش جنسیتی، با استناد به ابزارهای نظری مفهومی «گفتمان مردسالاری» و «گفتمان مدرن» به تبیین نگرش­های جنسیتی متفاوت می پردازد. استدلال مقاله این است که گفتمان فراگیر و تاریخی مردسالاری که مولد نگرش نابرابر جنسیتی است، درتقابل با گفتمان مدرن و دستاوردهای برابری خواهانه­ی آن به چالش کشیده شده است. این فرضیه به شیوه­ی تجربی با بررسی رابطه­ی «مدرنیزاسیون» (اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و جنسیتی) و شاخص «نگرش جنسیتی» مورد آزمون قرار گرفته است. از نظر روش شناختی، مطالعه با تحلیل ثانویه­ی داده هایی از ۸۰ کشور جهان در فاصله­ی سال­های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴ به اجرا درآمده است. در بخش نتایج توصیفی وضعیت کشورهای جهان به لحاظ نگرش جنسیتی ارزیابی و در طیفی از «نگرش کاملا برابرخواهانه» تا «نگرش کاملا مردسالارانه» به پنج خوشه­ی متفاوت تفکیک شده­اند. بررسی رابطه­ی شاخص­های مدرنیزاسیون با شاخص نگرش جنسیتی موید مفروضات نظری است. کشورهای با رتبه­ی بالاتر در شاخص­های مدرنیزاسیون، نگرش جنسیتی «برابرخواهانه»­ و بالعکس کشورهای درسطوح پائین­تر، نگرش «مردسالارانه» به جنسیت دارند. از یافته­های دیگر این مطالعه اثر تعیین­کننده­ی متغیر «اسلام» بر نگرش جنسیتی است.

Keywords:

جنسیت , نگرش جنسیتی , مرد سالاری , برابری جنسیتی , مدرنیزاسیو