اثر جایگزینی سطوح مختلف سیلاژ ضایعات سیب ‎زمینی با جو بر عملکرد رشد، قابلیت هضم و فراسنجه های شکمبه ای و خونی بره های نر پرواری

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: استفاده از فرآورده­ های کشاورزی به­ جای دانه غلات در جیره دام های پرواری همواره به ­عنوان یک موضوع مهم و جذاب برای پژوهش ­های علمی بوده است. یکی از این فرآورده ­ها، ضایعات سیب ‎زمینی است که اگر به درستی با روش هایی مانند سیلو کردن عمل­آوری شود می تواند با جایگزینی به جای دانه غلات مانند جو در جیره، با توجه به ارزش تغذیه­ ای مناسب این فرآورده، سبب بهبود عملکرد رشد دام، کاهش هزینه خوراک و جلوگیری از هدر رفت منابع خوراکی شود. لذا هدف از این پژوهش، بررسی اثر جایگزینی سطوح مختلف سیلاژ ضایعات سیب ‎زمینی با جو بر عملکرد رشد، قابلیت هضم، فراسنجه ­های شکمبه ای و خونی بره های نر پرواری بود.  مواد و روش ها: در این پژوهش از تعداد ۳۰ راس بره نر آمیخته زل و افشار با میانگین وزن ۲±۲۶ کیلوگرم و میانگین سن ۰/۴±۴/۵/۴ ماه در قالب یک طرح کاملا تصادفی با ۵ تیمار و ۶ تکرار به­ مدت ۹۰ روز استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل تیمار شاهد (بدون ضایعات سیلو شده سیب زمینی) و تیمارهای حاوی ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ ضایعات سیلو شده سیب ‎زمینی جایگزین دانه جو (بر اساس ماده خشک) بودند.  یافته ها: تفاوت معنی داری در وزن پایان پروار (۰/۰۲۵=p)، افزایش وزن روزانه (۰/۰۳۲=p)، ماده خشک مصرفی (۰/۰۲۱=p) و ضریب تبدیل خوراک (۰/۰۲۰=p) بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت. بالاترین وزن پایانی، افزایش وزن روزانه و ماده خشک مصرفی به ترتیب در تیمار حاوی ۵۰ درصد ضایعات سیلاژ سیب زمینی مشاهده شد. نتایج قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی جیره های آزمایشی نشان داد که تفاوت معنی داری در قابلیت هضم ظاهری پروتئین خام (۰/۰۱۱=p) و الیاف نامحلول در شوینده خنثی (۰/۰۲۴=p) بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت. بیشترین قابلیت هضم ظاهری پروتئین خام در تیمار حاوی ۵۰ درصد ضایعات سیلاژ سیب­ زمینی مشاهده شد. نتایج برخی فراسنجه های سرم خون نشان داد که تفاوت معنی داری در غلظت گلوکز (۰/۰۲۶=p)، تری گلیسرید (۰/۰۱۰=p)، لیپوپروتئین با دانسیته پایین (۰/۰۱۰=p) و نیتروژن اوره ای خون (۰/۰۲۱=p) بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت. نتایج فراسنجه های تخمیر شکمبه ای نشان داد که تفاوت معنی داری در جمعیت باکتری های اسیدلاکتیک (۰/۰۳۹=p)، کلی فرم (۰/۰۱۸=p)، پروتوزوآ (۰/۰۱۵=p)، نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه (۰/۰۳۶=p)، کل اسیدهای چرب فرار (۰/۰۴۶=p)، اسید استیک (۰/۰۱۵=p)، پروپیونیک (۰/۰۲۳=p)، بوتیریک (۰/۰۱۶=p)، والریک (۰/۰۲۰=p) و ایزووالریک (۰/۰۱۱=p) بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت. بالاترین جمعیت باکتری های اسیدلاکتیک در تیمار حاوی ۱۰۰ درصد، پایین ترین جمعیت کلی فرم در تیمار حاوی ۷۵ درصد، بالاترین جمعیت پروتوزوآ در تیمار حاوی ۱۰۰ درصد و بالاترین غلظت کل اسیدهای چرب فرار در تیمار حاوی ۵۰ درصد سیلاژ ضایعات سیب­ زمینی مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج کلی پژوهش حاضر نشان داد که عملکرد رشد، قابلیت هضم ظاهری، غلظت کل اسیدهای چرب فرار مایع شکمبه و جمعیت باکتری ها و پروتوزوآ با مصرف سطح ۱۰۰ درصد سیلاژ ضایعات سیب­ زمینی بهبود یافت.

Keywords:

Apparent digestibility , Fattening lambs , Growth performance , Potato waste , Ruminal fermentation , بره پرواری , ضایعات سیب زمینی , عملکرد رشد , فراسنجه تخمیر شکمبه ای , قابلیت هضم ظاهری