سنجش تاثیر هندسه شهری بر شرایط آسایش حرارتی بیرونی در مقیاس خرد اقلیم؛ (مورد پژوهی: فضای باز مجتمع مسکونی گلدشت شیراز)

از نکات قابل توجه در برنامه­ریزی­های منطقه­ای و طراحی شهری، توجه به آسایش حرارتی عابران پیاده در طراحی مجموعه­های شهری است. شناخت رابطه­ بین متغیرهای اقلیمی موثر بر آسایش حرارتی و هندسه ساختار شهری ایجادشده در فضاهای شهری، امکان ارائه راهکارهای مناسب جهت افزایش کیفیت محیط های باز را به وجود می­آورد. یکی از این عوامل کلیدی بر آسایش حرارتی، دمای متوسط تابشی می­باشد، که نسبت به بقیه عوامل اقلیمی بیشترین تاثیر بر آسایش حرارتی بیرونی در فضاهای باز شهری نیز دارد. از این رو فرضیه پژوهش با تمرکز بر " هندسه شهری و عوامل شکل دهنده­ی آن (ضریب دید آسمان، تناسبات دره شهری، جهت­گیری) که تاثیر بسزایی در تعیین و ایجاد شرایط آسایش حرارتی بیرونی در فضای باز شهری دارد"، شکل گرفته­است. در این راستا، روش تحقیق به کار رفته در این مقاله به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ روش­شناسی روش تحقیق کمی است. لذا تحقیق بر پایه­ی دو راهبرد استدلال منطقی تجزیه و تحلیل منابع کتابخانه­ای از یک سو و سنجش کمی، بر پایه­­ی نرم­افزار (ENVI-met ۴ basic) از سوی دیگر بنا ­شده ­است؛ که به تحلیل فضای باز مجموعه مسکونی منتخب (گلدشت شیراز) می­پردازد. در این پژوهش، با انتخاب نه نقطه در سایت مورد نظر به بررسی متغیرهای اقلیمی پرداخته که بر اساس آن با به دست آوردن شاخص آسایش حرارتی  PMVبه مقایسه عوامل هندسه شهری بین نقاط مذکور پرداخته شده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات راس دو ساعت ۹ و ۱۷ صورت گرفته­است. که به ترتیب ضریب R= ۰.۸۴ و R= ۰.۸۶  به دست آمده است. ضرایب بدست آمده نشان از همبستگی معناداری مابین "دمای متوسط تابشی" با " شاخص آسایش حرارتی PMV" دارد. در این رابطه افزایش "دمای متوسط تابشی" منجر به افزایش "استرس حرارتی" محیط شده و بنابراین کاهش آسایش حرارتی را برای عابران پیاده در پی خواهد داشت. در پایان یافته­های پژوهش نشان­می­دهد توجه به چگونگی طراحی هندسه شهری و عوامل تاثیرگذار آن از قبیل ضریب دید آسمان، تناسبات دره شهری و جهت­گیری در خلق فضاهای باز شهری باکیفیت در فصول گرم سال اهمیت شایانی دارد.

Keywords:

خرد اقلیم شهری , هندسه شهری , آسایش حرارتی بیرونی , Envi-met