تعیین ارزش اقتصادی آب آبیاری و بررسی واکنش کشاورزان به کاهش منابع آب در دسترس مزارع سد مارون بهبهان

هدف پژوهش حاضر تعیین ارزش اقتصادی آب آبیاری و بررسی واکنش مصرف کننده (کشاورزان) به سیاست کاهش منابع آب در دسترس در مزارع زیرسد مارون بهبهان در استان خوزستان است. برای انجام این تحقیق، از رویکرد برنامه ریزی ریاضی مثبت (PMP) و توابع تولیدمنطقه ای محصولات کشاورزی(SWAP) استفاده شد. ابتدا ارزش اقتصادی آب آبیاری در مزارع تحت پوشش سد مارون بهبهان براساس محصولات عمده ی منطقه ی مورد مطالعه(گندم، ذرت، حبوبات و محصولات جالیزی) تعیین شد. سپس، واکنش کشاورزان به سیاست کاهش منابع آب در دسترس تحت سناریوهای کاربردی ۱۰%، ۲۰%، ۳۰% و ۴۰%مورد تحلیل وارزیابی قرارگرفت و تغییرات سود ناخالص کشاورزان و تغییرات الگوی کشت محصولات به دست آمد. داده های به دست آمده مربوط به سال زراعی۹۷-۱۳۹۶ می باشند. پس از حل مدل، ارزش اقتصادی هر مترمکعب آب آبیاری در سطح مزارع بهبهان ۲۲۹۲ ریال برآوردشد. نتایج نشان داد که تفاوت قابل توجهی بین ارزش اقتصادی آب آبیاری و نرخ آب بهای پرداختی کشاورزان وجود دارد و کاهش آب در دسترس سبب افزایش ارزش اقتصادی آب آبیاری و کاهش سودناخالص کشاورزان می شود و از طرفی این سیاست باعث صرفه جویی در آب و راهی برای تخصیص مجدد آن برای تولید محصولات با صرفه ی اقتصادی بیشتر می باشد. همچنین در این مطالعه مشخص شد که بین هر متر مکعب آب آبیاری و قیمت آب پرداخت شده توسط کشاورزان تفاوت اقتصادی قابل توجهی وجود دارد و فقط حدود ۴۸٪ از ارزش اقتصادی آب از نظر هزینه تولید و حمل و نقل پرداخت می شود.

Keywords:

ارزش اقتصادی آب , مدیریت تقاضای آب , روش برنامه ریزی ریاضی مثبت(PMP) , توابع تولیدمنطقه ایی کشاورزی(SWAP) , شکاف عرضه و تقاضای آب