ارزیابی شاخص های گردشگری پایدار روستایی از منظر جامعه محلی و گردشگران (مطالعه موردی: شهرستان نیر)

گردشگری روستایی بواسطه پیوندها و تعاملاتی که با محیط زیست و جاذبه­های طبیعی و جوامع محلی بر قرار می­کند، پیامدهای قابل توجهی در ابعاد مثبت و منفی از خود در محیط­های انسانی و طبیعی بر جای می­گذارد. از جمله این پیامدها، تاثیرات رواج گردشگری بر پایداری جوامع محلی است، پیامدی که اگر چه ظواهر آن تا حدودی مشخص است چارچوب­های روش­شناختی محدودی در این حوزه ارائه شده است. مناطق روستایی شهرستان نیر به دلیل موقعیت نسبی و شرایط مساعد جغرافیایی در سال­های اخیر گردشگران زیادی را جذب نموده و این امر پیامدهایی را در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست­محیطی در این روستاها ایجاد کرده است. هدف این پژوهش سنجش تاثیرات فعالیت­های گردشگری بر شاخص­های توسعه پایدار جامعه مورد مطالعه می­باشد. این پژوهش بنیادی- اکتشافی بوده و تجزیه و تحلیل داده­ها با روش­های توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته است. داده­های مورد نیاز در این پژوهش با استفاده از فیش برداری و پرسشنامه گردآوری شده­اند. به منظور تحلیل جامع وضعیت شاخص­ها، داده­های مورد نیاز از طریق دو گروه متفاوت جامعه محلی وگردشگران گردآوری شده است. محدوده مورد مطالعه چهار روستای هدف گردشگری شهرستان نیر (۱۵۵۳ نفر) است. حجم جامعه نمونه با استفاده از فرمول کوکران ۱۵۵ نفر برآورد گردید. که به صورت نسبی در بین گروه­های هدف پخش شده است. به منظور تحلیل موضوع، چارچوبی از ۸۳ شاخص (اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی) به تفکیک جامعه محلی و گردشگران و متناسب با مدل سنجش پایداری پرسکات آلن تدوین و انتخاب شد. نتایج حاصل از مقایسه­ی نظرات بین جامعه محلی و گردشگران نشان می­دهد که تفاوت قابل توجهی بین نظرات گردشگران و جامعه محلی در ارتباط با شاخص­های پایداری وجود دارد به گونه­ای که جامعه محلی شاخص­های گردشگری را پایدارتر از گردشگران ارزیابی می­کنند. اما مجموعا پایداری شاخص­های مورد مطالعه در محدوده این تحقیق متوسط ارزیابی شده است.

Keywords:

گردشگری روستایی , سنجش , سنجش پایداری , مدل پرسکات آلن , نیر