بررسی توزیع زمانی و مکانی آلودگی منابع آب زیرزمینی دشت زیدون به نیترات

نیترات یکی از شایع ترین و عمده ترین آلاینده های غیرمتمرکز منابع آبی است. یکی از منابع اصلی تولید آن فعالیتهای کشاورزی و استفاده از کودهای ازته می باشد. به دلیل وفور فعالیتهای کشاورزی در دشت زیدون واقع در جنوب شرق استان خوزستان، غلظت نیترات در منابع آبی این دشت مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، نمونه برداری از منابع آب در دو فصل خشک و تر انجام شد، و نمونه ها مورد آزمایش قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل نتایج تجزیه ی نمونه ها با استفاده از روشهای ترسیمی و آماری با کاربرد نرم افزارهای ArcGIS و SPSS صورت گرفت. مقایسه ی نتایج به دست آمده با معیار آب شرب مشخص کرد که اندازه ی این یون در بخشی از دشت مورد مطالعه بالاتر از حد استاندارد بوده، و از نظر زمانی نیز در فصل خشک، نسبت به فصل تر فزونی می یابد. درصد بالایی از این آلودگی حاصل فعالیتهای شدید کشاورزی، استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی، حیوانی و همین طور آبیاری برنج، گندم و جو می باشد. همچنین، از نظر گسترش مکانی در بخش های شمالی و مرکزی به علت وفور زمینهای زراعی، و نیز وجود فاضلابهای روستایی، بیشترین غلظت نیترات مشاهده می شود. بنابراین، توجه به الگوی کشت در نواحی دارای مقادیر زیاد نیترات جهت جلوگیری از آلودگی بیشتر ضروری است.

Keywords:

آلودگی آبهای زیرزمینی , نیترات , دشت زیدون , سامانه سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS