ارزیابی روشهای زمین آمار در برآورد بارندگی سالانه ی استان فارس

آگاهی از توزیع زمانی و مکانی بارندگی یکی از مهم ترین عوامل در اجرای طرح های حفاظت آب و خاک، مهار کردن سیلاب ها و مبارزه با خشکسالی است. نقشه های پهنه بندی باران و آگاهی از میزان تغییرات آن، نقش مهمی را در تهیه طرح های حفاظت خاک، جلوگیری از فرسایش و مدیریت اراضی یک منطقه ایفا می کنند. هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی روش های زمین آمار در برآورد بارندگی سالانه در استان فارس و پهنه بندی منطقه از نظر اندازه ی بارندگی می باشد. در این تحقیق، پس از جمع آوری آمار بارندگی ۹۲ ایستگاه هواشناسی با طول دوره ی آماری ۲۰ ساله و با پراکنش مناسب در سطح استان، میانگین بارندگی سالانه برای کلیه ی ایستگاه ها محاسبه، سپس به منظور تعمیم داده های نقطه ای به اطلاعات ناحیه ای برای تهیه ی نقشه ی همباران، از رو ش های مختلف میان یابی شامل کریجینگ معمولی (OK) و کریجینگ ساده (SK) و روش های معین مانند عکس فاصله (IDW )، تابع شعاعی (RBF)، تخمینگر موضعی (LPI) و تخمینگر عام (GPI) استفاده گردید. نتایج بر اساس معیارهای R بالاتر و MAE و RMSE پایین تر نشان دادند که از بین روش های مختلف میانیابی، روش کریجینگ معمولی (OK)، به دلیل بالاتر بودن مقدار R و پایین تر بودن مقادیر RMSE و MAE (۸۴۷/۰ = R، ۳۳۴/۶۵= MAE و ۵۳۳/۱۰۱= RMSE )، نسبت به سایر روش های میانیابی دیگر برتری داشته، در نتیجه به عنوان روش مناسب در تهیه ی نقشه هم باران سالانه در استان فارس انتخاب گردید. نتایج به دست آمده موید برتری روش های زمین آماری کریجینگ نسبت به روش های معین می باشند. علاوه بر این، نتایج نشان داد که ۴۶/۴۵% از کل سطح استان دارای بارندگی ۳۰۰-۲۰۰ میلی متر و ۰۹/۰% از سطح استان دارای بارندگی ۱۰۰۰-۹۰۰ میلی متر بوده که به ترتیب بیشترین و کمترین سطح را به خود اختصاص می دهند.

Keywords:

استان فارس , روش های زمین آمار , روش های معین , نقشه ی هم باران