تحلیل نمونه ی فیزیکی سرریزسطحی سد سیوند

امروزه نقش سدها در زندگی بشر، به خصوص درکشورهایی نظیر ایران، به عنوان یکی از زیرساخت های اساسی درتوسعه ی پایدار و بهینه از منابع آب مشهود است. سرریز از سازه های مهم هر سد می باشد که امکان خروج سیلاب های اضافه بر ظرفیت آبگیر سد را میسر می سازد. به عبارت دیگر، تنظیم ارتفاع و حجم آب دریاچه ی پشت سد از دیگر کاربردهای مهم سرریزهاست. از بین سرریزها، سرریز سطحی، به خاطر بازده هیدرولیکی بالا، بیشترین کاربرد را دارد. با توجه به این واقعیت که انجام آزمایش به عنوان دقیق ترین روش در بررسی مسائل و مشکلات پیش روی این گونه سازه ها مطرح می باشد، محققان و طراحان را بر آن داشته است تا با ساختن نمونه ی فیزیکی از سازه ی طراحی شده و انجام آزمایشات، از جنبه های پنهان پدیده با بهره وری آزمایش ها از شبیه سازی جریان های واقعی پرده بردارند. جهت بررسی وضعیت جریان بر روی قسمتی از سرریز سطحی سد سیوند نمونه ی فیزیکی سرریز سطحی با مقیاس ۱:۱۰۰ در نهر پایه دار آزمایشگاه هیدرولیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت با مصالحی از قبیل ورق پلکسی گلاس، اسفنج مصنوعی، طلق، چوب و غیره ساخته شد. عملیات داده برداری در ۱۴ مرحله با بده هایی متفاوت انجام گردید. پس از تجزیه و تحلیل داده ها، عدد فرود در تندآب به دلیل افزایش سرعت، دارای بیشترین مقدار و در مقاطع بین سرریزسطحی اصلی و سطحی تنظیم کننده، به علت استغراق ایجاد شده، دارای کمترین مقدار می باشد. ضریب C سرریز سطحی نمونه، ۷۹۶/۱ محاسبه گردیده است. همچنین، با توجه به تحلیل وضعیت نمونه جریانی تا بده ی حدود ۲۰۰۰ مترمکعب بر ثانیه برای آن شبیه سازی شد و مشکلی در آن مشاهده نگردید. با توجه به فراسنج معیار عدد حفره سازی بحرانی در بعضی آزمایش ها، سازه ی سد با تخریب روبرو است، از این رو احداث مجراهای هوادهی در نقاطی از مقطع خروجی سرریز توصیه می گردد.

Keywords:

سد سیوند , سرریزهای سطحی , نمونه ی فیزیکی , حفره سازی , عدد فرود