شناسایی پهنه های مستعد توسعه میان افزا در نواحی نا کارآمد مراکز شهرها (نمونه موردی: منطقه یک اصفهان)

بخش زیادی از مراکز شهرهای کشور ما را نواحی فرسوده و ناکارآمد تشکیل داده­اند. استفاده بهینه از این نواحی می­تواند منجر به تجدید حیات مراکز شهرها شود. توسعه­ میان­افزا که بخش اساسی انگاره رشد هوشمند شهری است، راهکاری عملی برای توسعه زمین­های خالی و متروکه داخل مناطق شهری است. چگونگی شناسایی پهنه­های مستعد بارگذاری این نوع توسعه از جمله دغدغه­های برنامه­ریزان در سال­های اخیر بوده­است. لذا هدف از این پژوهش تعیین معیارها و شاخص­های مناسب برای شناسایی پهنه­های مستعد توسعه­ میان­افزا در نواحی مرکزی شهرها است. در پژوهش حاضر ابتدا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی معیارها و شاخص های شناسایی پهنه­های مستعد توسعه میان­افزا در مراکز شهرها مشخص شده­اند. این معیارها شامل سه معیار سطح برخورداری از امکانات و تسهیلات شهری، دسترسی به شبکه­های حمل و نقل (شامل دو زیر معیار دسترسی به شبکه­های ارتباطی و دسترسی به ایستگاه­های حمل و نقل عمومی) و دسترسی به تاسیسات زیربنایی موجود ( شامل سه زیر معیار دسترسی به شبکه­های آبرسانی، دسترسی به شبکه­های جمع­آوری فاضلاب و دسترسی به شبکه­های انتقال گاز) است. سپس این معیارها در منطقه یک شهرداری اصفهان که دارای حدود ۶/۲۷ درصد نواحی فرسوده و حدود ۹ درصد زمین­های رها شده­ شهری است، با روش­های تاپسیس، تحلیل سلسله­مراتبی و تحلیل مکانی و با به­کارگیری نرم­افزارهای Arc GIS، Water Gem, EPANETو Sewer Cad، اولویت­بندی و تلفیق شده و پهنه­های دارای قابلیت توسعه تعیین گردیدند. شناسایی پهنه­های مستعد توسعه در این منطقه می­تواند فرصت مناسبی را برای توسعه­ زمین­های رها شده­ در درون خود ایجاد کند و از این طریق به توسعه­ نواحی فرسوده­ و ناکارآمد مرکزی و جلوگیری ازگسترش پراکنده­ شهر اصفهان، کمک نماید. نتایج به­دست آمده نشان می­دهد که، بخش­های شرقی، جنوبی و قسمتی از بخش مرکزی منطقه یک اصفهان که شامل محلات درب کوشک، عباس­آباد، خلجا، صائب و شاهزاده­ابراهیم هستند، بیشترین پهنه­های مستعد توسعه­ میان­افزا را دارند.

Keywords:

نواحی ناکارآمد , توسعه میان افزا , پهنه های مستعد توسعه , تحلیل گر مکانی