تحلیل جامعه شناختی داستان فولکلوریک شیخ صنعان از منظر مردم شناسی فرهنگی؛ مقایسه دو روایت کردی و فارسی
Publish place: Journal of Studies in Applied Language، Vol: 6، Issue: 4
Publish Year: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 108
This Paper With 16 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IERF-6-4_004
تاریخ نمایه سازی: 30 بهمن 1402
Abstract:
مردم شناسی فرهنگی رویکردی است که در کنار سایر شیوه ها، برای بررسی تغییرات اجتماعی و فرهنگی بکار گرفته می شود و واژگان عناصری هستند که بار ایدئولوژیک یک متن و گفتار را بر دوش دارند و آن را دارای معنا می کنند. انتخاب، کاربرد لغات و واژگان خاص در ضرب المثلها، بازتاب دیدگاه و نگرش مردم نسبت به اتفاقات، پدیده ها، اوضاع، مسائل اجتماعی و افکار آنان است. در داستانهایی که از گذشتگان توسط راویان نقل می شود هم از موضع جغرافیایی و فرهنگ زیست محیطی راوی و هم فرهنگ گویندهی اصلی داستان چه مجهول و چه معلوم در شکلگیری و ساختار داستان نقش اساسی و مهمی ایفا می شود. مقاله حاضر با هدف مقایسه دو روایت از شیخ صنعان (روایت کردی، به روایت مام احمدلطفی مهابادی و روایت فارسی، به روایت عطار) پرداخته، و برای تبیین اشتراکات و افتراقات فرهنگی، دو اثر را از منظر مردمشناسی فرهنگی مقایسه می کند. برخی از نتایج حاکی از آن است: در هر دو منظومه، شخصیتهای شیخ صنعان و دختر به عنوان شخصیت اصلی، و مریدان و مرید خاص در نقش فرعی وجود دارند. در هر دو اثر از آداب و رسوم صحبت به میان آمده است. تفاوتی که در مورد شخصیتهای داستان شیخ صنعان به روایت عطار و روایت مام احمد لطفی وجود دارد، حضور شخصیتی به نام حضرت غوث است. حضور حضرت غوث ریشه در اعتقادات عرفانی و عقاید مردم منطقه به مشایخ دارد. از دیگر شخصیت ها، شخصیت پدر است. تاثیر پدر بر نهاد خانواده و پدرسالاری در داستان شیخ صنعان به روایت کردی، کاملا آشکار است. زیرا دختر ترسا موضوع خودش و شیخ را اولین بار برای پدرش تعریف میکند. برخی از آداب و رسوم ها که مربوط به دین مسیحیت است در هر دو اثر وجود دارد و شیخ صنعان برای گرویدن به دین ترسایی باید انجام دهد. اما تفاوت هایی از آداب و رسوم در شیخ صنعان به روایت کردی وجود دارند از جمله آن می توان به مراسم خانقاهی و مراسم ازدواج اشاره کرد. از دیگرمولفههای فرهنگی هر دو اثر البسه و پوشاک است. با این تفاوت که در داستان به روایت عطار به دلیل نوع ادبی بودن آن، اشاره به لباس صوفیان دارد ولی در داستان به روایت کردی، بیتبیژ در توصیف دختر از نوع پوشش لباس کردی بهره برده است.
Keywords:
Authors
فرهاد کاکه رش
Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities Literature, Mahabad Branch, Islamic Azad University, Mahabad, Iran
نسرین روکش
Ph.D. student, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities Literature, Mahabad Branch, Islamic Azad University, Mahabad, Iran