شناخت و ادراک بهره‎برداران مرتعی از بروز نشانه‎های تغییر اقلیم در راستای پایداری منابع محیطی (مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان نجف‎آباد)

تغییر اقلیم یک چالش جهانی است که تاکنون تاثیرات مضری بر سلامت انسان، محیط‎زیست و عرصه‎های منابع طبیعی خصوصا مراتع و معیشت بهره‎برداران مرتعی گذاشته است. شناخت و ادراک بهره‎برداران مرتعی از بروز نشانه‎های تغییر اقلیم گامی اساسی در چگونگی مواجهه و به‎کارگیری راهبردهای متناسب برای کاهش اثرات تغییر اقلیمی و پایداری منابع مرتعی  است. این تحقیق به بررسی شناخت و ادراک جوامع محلی از بروز نشانه‎های تغییر اقلیم در بخش مرکزی شهرستان نجف‎آباد می‎پردازد. جامعه آماری ۶۸ بهره‎بردار مرتعی روستاهای جلال‎آباد، حاجی‎آباد و نهصت‎آباد بود، طبق فرمول کوکران ۵۸ بهره‎بردار به‎عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. درک (برداشت) جوامع محلی از وقوع تغییرات اقلیمی در سه بعد بارندگی، دما و باد به ترتیب با ۹، ۹ و ۵ گویه در قالب طیف هفت‎گزینه‎ای لیکرت سنجش شدند. پس از تکمیل پرسش‎نامه و ثبت اطلاعات در صفحه گسترده اکسل، تجزیه‎وتحلیل داده‎ها با استفاده از نرم‎افزارSPSS  و رسم نمودارها در محیطExcel  صورت گرفت. نتایج نشان داد ۵۹/۷۷ درصد پاسخگویان میزان درک از بروز نشانه‎های تغییر اقلیم را زیاد برآورد کردند. بااین‎حال، به معیارهایی که برایشان ملموس‎تر بود آگاهی بیشتری نشان دادند. از مجموعه مولفه‎های مرتبط با ادراک از بروز نشانه‎های تغییر بارندگی، دما و باد، به ترتیب میزان افت آب چشمه‎ها، قنات‎ها و چاه‎های عمیق (۱)، شدت نوسانات دمایی در منطقه (۲) و سرعت باد (شدید شدن بادها) در منطقه (۳) بیشترین اولویت را به خود اختصاص دادند. به‎طورکلی، می‎توان نتیجه‎گیری کرد در راستای مقابله با پیامدهای تغییر اقلیم و پایداری منابع محیطی، ادراک و نگرش بهره‎برداران مرتعی می‎تواند در موفقیت سیاست‎ها و راهبردهای سازگاری موثر باشد.

Keywords:

پایداری منابع محیطی , ادراک , تغییر اقلیم , تغییرات بارندگی , بخش مرکزی , شهرستان نجف‎آباد