معرفی ساختار آبرسانی و چرخه آب در کاخ عالی قاپوی اصفهان

عمارت عالی قاپوی اصفهان از جمله بناهای فاخر ساخته شده در دوره صفوی (۹۰۷- ۱۱۳۵ ه.ق.) اگر نه به عنوان شاخص ترین بنا که از مشهورترین آن ها به شمار می آید. عمارت کاخ از نمادهای معماری این دوران هر چند مورد توجه متخصصین حوزه های مختلف مرمت، معماری و تاریخ هنر واقع شده، اما بررسی ها و پژوهش های باستان شناختی پیرامون این بنای شاخص مغفول باقی مانده است. در این میان سیستم آبرسانی کاخ و انتقال آب به طبقات بالا از زمان ساخت تا کنون در شمار جنبه های قابل توجهی بوده که عدم مطالعه آن بستر را برای طرح فرضیات غیر واقعی مهیا ساخته است. نویسندگان مقاله با استفاده از منابع مکتوب، وارسی و مستندنگاری بقایای ساختار آبرسانی کاخ عالی قاپو، تلاش دارند تا بخش ها، اجزا و چگونگی عملکرد آن را مورد بررسی قرار دهند. ثبت و ضبط شواهد باقی مانده و مطالعه منابع دست اول در کنار داده های به دست آمده از مرمت های صورت گرفته نشان داد، شناخت بالای سازندگان از علم مکانیک زمینه ایجاد سیستمی کارآمد و هماهنگ در آبرسانی کاخ و انتقال آب به طبقات فوقانی را میسر نموده بود. سیستمی برگرفته از ماشین های ساخته شده در قرون پیش از روی کار آمدن حکومت صفوی که با الگو قرار دادن آن موجبات انتقال آب در کاخ مهیا شده بود. بدین ترتیب مطالعه صورت گرفته نه تنها منجر به شناسایی تاسیسات آبرسانی کاخ عالی-قاپو و فهم چگونگی چرخه و انتقال آب در بخش های مختلف ساختمان شد که زمینه را برای شناخت موضوع در ساختمان های مشابه نیزفراهم می آورد.

Keywords:

اصفهان , دوره صفوی , کاخ عالی قاپو , سیستم آبرسانی , علم مکانیک