ارزیابی شاخص های مختلف خشکسالی برای یافتن تطبیق پذیرترین شاخص (مطالعه موردی: دشت الشتر)

یکی از چالشهای اصلی در پایش خشکسالی، تعیین شاخصی است که بر اساس هدف پایش، از قابلیت اطمینان بالایی برخوردار باشد. بررسی و پایش خشکسالی مهمترین ابزار مدیریت خشکسالی محسوب می شود که می توان با استفاده از روش هایی، شروع و پایان، محدوده مکانی و شدت اثر آن را مشخص کرد و در صورت وجود برنامه های مقابله با خشکسالی، زمان تشکیل کارگروه بررسی و مقابله را معین کرد. دراین پژوهش، به بررسی خشکسالی هواشناسی با استفاده از شاخص های خشکسالی ZSI،MCZI ،CZI ،PN ، DI وSPI در دشت الشتر پرداخته شد. برای این منظور، مقادیر بارش روزانه سه ایستگاه الشتر، کاکارضا و سراب صید علی در بازه زمانی ۲۰۰۱-۲۰۲۱ گردآوری شد. پس از بررسی روند بارش سالانه در هر ایستگاه، تداوم و بیشینه خشکسالی با استفاده از شاخص های خشکسالی هواشناسی تعیین شد. برای بررسی عملکرد این شاخص ها و انتخاب تطبیق پذیرترین شاخص برای منطقه از فرضیه کمینه استفاده شد. با توجه به نتایج به دست آمده، شاخص CZI با برآورد یک مورد صحیح از چهار مورد نسبت به بقیه شاخص ها عملکرد مطلوب تری داشت. در ادامه، به بررسی همبستگی اسپیرمن بین پارامتر بارش و شاخص های خشکسالی پرداخته شد، که نتایج نشان می دهد همبستگی مطلوبی بین تمامی شاخص ها در تمامی ایستگاه ها برقرار است و تنها شاخص MCZI عملکرد ضعیفی داشت. درنهایت با توجه به مجموع امتیازات ، شاخص CZI که توانسته ۲۱ امتیاز از مجموع آزمون ها را کسب کند، به عنوان شاخص برتر منطقه انتخاب شده است. شاخص های SPI و ZSI نیز نتایج مطلوب و دقیقی را در این منطقه به دست آورده اند.

Keywords:

خشکسالی , روش استینمن , کمینه بارش , شاخص CZI , نرم افزار DIP