مبانی فلسفی مالکیت ثروت جامعه: مطالعه موردی علامه طباطبایی

علامه طباطبایی از آیات عدیده قرآن (که آنچه در بین آسمان و زمین تحقق دارد را به خداوند نسبت می دهد) نتیجه می گیرد که خداوند اموال دنیا را برای همه آفریده است. ایشان در تفسیر آیه پنج از سوره نساء تصریح می کند که همه اموال و ثروتی که در روی کره زمین و زیر آن وجود دارد متعلق به همه ساکنان آن هست. سوالی که مطرح می شود این است که دریچه دیدی که باعث شده است، ایشان اموال دنیا را متعلق به همه بداند چیست؟ به نظر می رسد ایشان بر مبنایی وجود عین الربط، هستی ممکنات را عین تعلق و وابستگی به واجب دانسته و واجب تعالی را مالک حقیقی هستی می داند. هم چنین از آیات عدیده قرآن استفاده می کند که همه آنچه در بین آسمان و زمین تحقق دارد از آن خداوند است و خداوند آن را برای نوع انسان آفریده است تا با اختیار خود در آن تصرف نموده، به کمال برسد. در عین حال مالکیت را نیز اعتبار بخشیده است که بر مبنای آن بعضی از اموال به بعضی از افراد اختصاص می یابد؛ بنابراین بر مبنای مالکیت حقیقی می توان گفت که خداوند که مالک حقیقی اموال است، اموال را برای نوع انسان آفریده است تا با اختیار خود در آن تصرف نموده، به کمال برسد و در عین حال مالکیت را نیز اعتبار بخشیده است؛ بنابراین هدف مالکیت اعتباری باید تابع هدف مالکیت حقیقی باشد؛ یعنی مالکیت اعتباری تا جایی معتبر است که کمال نوع انسان به خطر نیفتد، چون اموال دنیا برای نوع انسان آفریده شده است؛ بنابراین تک تک افراد جامعه بشریت در قبال آن مسئولیت دارد، باید از آن محافظت نموده و نگذارد که در معرض نابودی قرار بگیرد و توسط سفیهان ریخت وپاش شود.

Keywords:

علامه طباطبایی , مبانی هستی شناختی , مبانی معرفت شناختی , مالکیت , ثروت , جامعه