موانع و فرصت های اجرای اثربخش: مطالعه موردی خط مشی بحران کووید۱۹ در استان کردستان

هدف: صرف­نظر از اینکه خط­مشی­ گذاری در مرحله تدوین چقدر موثر باشد، باید خط­مشی به صورت اثربخش در رویه­ها و­ اعمال واقعی محل و مقصد اجرا ادغام و متبلور شود تا بتواند مزایای موردنظر خود را ایجاد کند. این مهم در خصوص خط­مشی­ های بحران اهمیتی دوچندان می­یابد تا جایی که شکست یا موفقیت یک خط­ مشی را رقم می­زند. بر همین اساس شناسایی و دسته ­بندی دشواری­ها و رهواری­های اجرای موثر خط­مشی­های بحران در سطح محلی می­ تواند به فهم پیوند بین مرحله تدوین و مرحله اجرای خط­مشی و همچنین به توفیق اجرایی خط­مشی کمک شایانی کند. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر شناسایی و دسته­ بندی موانع و فرصت­های اجرای اثربخش خط­ مشی­ های بحران کووید ۱۹ در سطح محلی (مورد مطالعه: دستگاه­های اجرایی استان کردستان) بوده است. روش شناسی: این پژوهش کیفی به روش مطالعه موردی انجام شده است. برای گردآوری داده با ۳۲ نفر از کارکنان در پنج سازمان فرمانداری، شبکه بهداشت، آموزش و پرورش، شبکه بانکی و پلیس راهنمایی رانندگی مصاحبه صورت گرفته است. یافته های پژوهش: داده ­ها بر اساس یک مدل مفهومی متشکل از چهارده­ عامل شناسایی، کدگذاری و تحلیل شده­اند. در پژوهش حاضر، موانع و عوامل بازدارنده، مقولات «کمبود امکانات»، «عدم همکاری مردم»، «عدم حمایت مالی دولت از مردم»، «اطلاع رسانی نادرست سازمان­ها» و «نبود تعامل بین مردم و سازمان­ها» و فرصت های مهم و پیش برنده، مقولات «حل مشکلات از طریق تمرد از دستورات»، «ازخودگذشتگی نیروها»، «سطح بالای همکاری بین سازمانی»، «حل مشکلات از طریق مشورت با مقامات بالاتر» و « تعامل بین مردم و سازمان­ها» را شامل می شود. محدودیت ها و پیامدهای پژوهش: مهم­ترین محدودیت این مطالعه روش مورد استفاده، یعنی مطالعه موردی است که لزوم احتیاط را در تفسیر و انتقال یافته­ های این پژوهش به سایر حوزه­ ها گوش زد می ­کند. محدودیت اصلی دیگر این مطالعه جنس بحران مورد مطالعه است که دسترسی به مشارکت ­کنندگان و شیوه­ های مختلف گردآوری داده را محدود کرد. پیامدهای عملی: یافته­ ها نشان می­ دهد موفقیت در زمینه مهار بحران، نیازمند مشارکت اجتماعی چه در سطح سازمان­ها و چه در سطح شهروندان است. توجه ویژه به نقش رسانه­ های اجتماعی در زمان تدوین و اجرای خط­ مشی ­های بحران است. ابتکار مقاله: این پژوهش از لحاظ پرداختن به خط­مشی بحران کووید ۱۹، فهمی محلی و مبتنی بر تحلیل بستر خاص مطالعه (نحوه اجرای خط­مشی بحران در پنج دستگاه فرمانداری، شبکه بهداشت، آموزش ­و­ پرورش، شبکه بانکی، پلیس راهنمایی رانندگی) تولید می­کند که متفاوت از دانش عمومی تولید شده در خصوص موانع و مشکلات پیاده ­سازی خط­ مشی­ ها در سطح ملی است و به این صورت به توسعه پژوهش ­های بومی در این زمینه کمک می­کند. در همین راستا دانشی که تولید شده در این پژوهش به مدیران دولتی و خط­مشی­گذاران کمک می­کند که در سطح محلی بتوانند درک دقیق ­تری از موانع و مشکلات اجرای خط ­مشی ­ها پیدا کنند و در نهایت بتوانند خط­ مشی ­ها را بهتر اجرا کنند.

Keywords:

Case study , Covid-۱۹ crisis policies , Crisis management , Local level , Policy implementation , اجرای خط­مشی , خط­مشی کووید ۱۹ , سطح محلی , مدیریت بحران , مطالعه موردی  ​​​​​​​