تعیین ارتباط بین کمیت و کیفیت اسپرم با درصد لقاح و تفریخ تخم حاصل از تلاقی فردی در تاس ماهی ایرانی (Acipenser persicus) وحشی

این مطالعه به منظور تعیین نقش اسپرم در درصد لقاح و تفریخ تاس ماهی ایرانی (Acipenser persicus) به انجام رسید. بدین جهت، بین اسپرم سه مولد نر با تخمک های سه مولد ماده در یک طرح فاکتوریل ۳×۳ تلاقی انجام شد. ابتدا، درصد تحرک و تراکم اسپرم، درصد اسپرماتوکریت، pH و اسمولاریته اسپرم و همچنین تعداد میکروپیل، قطر و تعداد تخمک در هر گرم بررسی شد. سپس یک میلی لیتر اسپرم از هر مولد نر با ۱۰۰ گرم تخمک از هر مولد ماده لقاح داده شد. به این ترتیب ۹ تیمار F۱M۱ ، F۱M۲، F۱M۳، F۲M۱، F۲M۲، F۲M۳، F۳M۱، F۳M۲ و F۳M۳ ایجاد شد (هر تیمار با سه تکرار). تعیین درصد لقاح ۵ ساعت پس از لقاح و تخم گشایی پس از گذشت ۶ روز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که متوسط تعداد میکروپیل ماده­ها به ترتیب ۶، ۸ و ۹ عدد و تحرک اسپرم نرها به ترتیب ۵۰، ۶۰ و ۸۰ درصد بود. تیمار F۳M۳ بالاترین درصد لقاح و نرخ تفریخ لارو و تیمار F۳M۱ کمترین درصد لقاح و تیمار F۱M۱ پایین­ترین نرخ تفریخ را داشت. نتایج اندازه­گیری شاخص های اسپرم مولدین نر نشان داد که تراکم بالای اسپرم با تعداد میکروپیل تخمک جهت افزایش درصد لقاح، ارتباط نداشت و اختلاف معنی­داری بین تعداد میکروپیل و شاخص های اندازه­گیری شده در اسپرم با درصد لقاح مشاهده نشد (۰۵/۰اسپرم با درصد لقاح (۶۰۳/۰- = r، ۰۱/۰P<) و نرخ تفریخ (۱۷۵/۰- = r، ۰۱/۰P<) منفی بود. بین تعداد میکروپیل با درصد لقاح (۵۷۴/۰ = r، ۰۱/۰P<) و بین اسمولاریته با درصد لقاح (۵۱۱/۰ = r، ۰۱/۰P<) و نرخ تفریخ لارو (۲۸۸/۰=r، ۰۱/۰P<) ارتباط مثبت وجود داشت. با توجه به تعداد زیاد میکروپیل تخمک در ماهیان خاویاری، برای افزایش درصد لقاح باید تراکم اسپرم آن کم ولی کیفیت، مدت زمان و تحرک اسپرم آن زیاد باشد.

Keywords:

تاس ماهی ایرانی , اسپرم , تخمک , درصد لقاح , درصد تفریخ