ارزیابی فعالیت ضدمیکروبی و ویژگی های نانوالیاف ژلاتین حاوی اسانس اسطوخودوس

اسانس گیاه اسطوخودوس کاربردهای گسترده­ای در صنایع آرایشی، غذایی و دارویی دارد. در این پژوهش برای نخستین بار، ریزپوشانی اسانس اسطوخودوس توسط زیست بسپار ژلاتین به روش الکتروریسی انجام شد. در ابتدا ترکیبات شیمیایی اسانس اسطوخودوس به کمک گازکروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC-MS) شناسایی و سپس در غلظت­های صفر، ۵/۲، ۰/۵ و  v/v ۰/۱۰% به محلول الکتروریسی اضافه گردید. نانوالیاف تهیه شده با استفاده از آزمون­های تصویربرداری الکترونی روبشی (SEM)، تعیین ضخامت (Image J)، پراش اشعه ایکس، خواص مکانیکی و راندمان بارگذاری اسانس مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین خواص ضدباکتریایی نانوالیاف در برابر باکتری­هایStaphylococcus  aureus ، Bacillus cereus ، Escherichia coli و Salmonella typhimurium به روش انتشار دیسک بررسی گردیدند. مهمترین ترکیبات اسانس اسطوخودوس اجزاء لینالول (۲۱/۳۵ درصد) و لینالیل استات (۴۷/۲۶ درصد) بودند. تمامی نانوالیاف دارای شکل یکنواخت و پیوسته بودند. با افزایش غلظت اسانس در محلول الکتروریسی ضخامت (nm ۳/۷۰۵ - ۵/۴۳۱) و محتویات اسانس (۶/۱۴-۷/۴%) نانوالیاف افزایش یافت. اسانس اسطوخودوس تاثیری بر ایجاد ساختار کریستالی در نانوالیاف نداشت، اما باعث کاهش شدید مقادیر مدول یانگ و سختی گردید. نمونه نانوالیاف حاوی ۱۰% اسانس اسطوخودوس بیشترین سختی، مدول یانگ و کشش­پذیری ثبت نمود. ارزیابی فعالیت ضدباکتریایی نشان داد نمونه­های نانوالیاف حاوی اسانس­ دارای فعالیت ضدباکتریایی در برابر تمامی باکتری­های هدف بودند. بیشترین تاثیرگذاری توسط نانوالیاف ژلاتین + اسانس (۱۰%) در برابرS.aureus  و B. cereus  بدست آمد. با توجه به نتایج پژوهش حاضر احتمالا بتوان نانوالیاف ژلاتین حاوی اسانس اسطوخودوس را جهت بسته­بندی فعال مواد غذایی بکاربرد. بیان نتیجه قطعی مستلزم انجام آزمایشات بالینی و در محیط واقعی است.

Keywords:

essential oil , electrospun fibers , polymer , antibacterial activity , اسانس , الیاف الکتروریسی شده , زیست بسپار , فعالیت ضدباکتریایی