روندها و گرایشات نظری معاصر طراحی شهری (در بازه زمانی ۲۰۰۰تا۲۰۲۲)

عدم توافق صاحب نظران بر دو سویه ماهوی و رویه ای طراحی شهری از یک سو و روند رو به رشد مطالعات نظری در راستای تدقیق مواضعی همسان از سوی دیگر، ضرورت بررسی تئوری های معاصر در پیوستاری چند بعدی را نشان می دهد. این پژوهش با هدف تدقیق چیستی حوزه های مهم معاصر طراحی شهری، با این سوال که آیا نوعی هم راستایی موضوعی در باب مفاهیم نظری قابل تشخیص است؟ و در صورت وجود، مدل مفهومی، ابعاد و حوزه های هم پوشان آن چیست؟ با روش تحلیل موضوعی، به بررسی ۴۳ مقاله تئوری غربالگری شده از مجموع ۷۱۷ مقاله چاپ شده در بازه زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۲ میلادی در مجله طراحی شهری۱ می پردازد؛ و ۶ موضوع و ۲۶ گرایش را تشخیص می دهد؛ شامل: هدف با گرایشات، ۱- انسان- اجتماع، ۲- فضا- مکان، ۳- جغرافیا- حوزه ۴- زمان، گستره مداخله با گرایشات ۱- بافت، ۲- قلمرو عمومی، ۳- سطوح کالبدی و حوزه های عمومی و خصوصی، ۴- زیرساخت ها، ۵- تعاملات اجتماعی، استفاده کنندگان و مدیریت فضا، مقیاس با گرایشات ۱- دیتیل، ۲- ساختمان شخصی و بلوک، ۳- محله، ۴- فضاهای شهری، منطقه و شهر، ۵- زیرساخت و ساختار، ۶- منطقه، منظومه شهری، حومه شهری و ۷- جهان، محصول با گرایشات ۱- ضابطه – قانون، ۲- مدل سازی و سه بعدی، ۳- استراتژی و سیاست و ۴- برنامه و گزارش، فرایند و روش با گرایشات ۱- فراگیر و کثرت گرا، ۲- پویا و دائمی و ۳- مختلط و تصمیم گیری و تصمیم سازی با گرایشات ۱- متخصصان علمی، ۲- سیاست مداران و سرمایه داران و ۳- مشارکت عمومی، خصوصی و ذی نفعان و ذی نفوذان هستند.

Keywords:

Substantive , procedural , theoretical studies , thematic analysis , ماهوی , رویه ای , مطالعات نظری , تحلیل موضوعی