تغییرات صفات ریختی و فیزیولوژیکی نهال های استبرق (Calotropis procera) در شرایط تنش آبی

از جمله مهم ترین تنش های محیطی که گیاهان مناطقی کم باران نظیر بخش های جنوبی و مرکزی ایران با آن مواجه اند، تنش های کم آبی و نبود آب کافی در طی مراحل رویش محسوب می شود. گیاه استبرق یکی از گونه های ارزشمند با موارد استفاده صنعتی (تولید الیاف با کیفیت) و دارویی فراوان است که مقاومت نسبتا خوبی به شرایط خشک جنوب کشور دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر تنش آبی بر صفات ریختی و فیزیولوژیکی نهال های استبرق (Calotropis procera Ait) در شرایط گلخانه انجام شد. این آزمایش در شش سطح تنش آبی (دوره های آبیاری ۳، ۶، ۹، ۱۲، ۱۵ و ۱۸ روزه) در قالب طرح کاملا تصادفی در مدت شش ماه صورت گرفت. میزان زنده مانی در دوره های آبیاری سه، شش و نه روز برابر با ۱۰۰% و در ۱۲ روز ۷۵% بود، اما در تنش های آبی ۱۵ و ۱۸ روز، هیچ نهالی زنده نماند. بزرگ ترین میزان طول ریشه، نسبت ریشه به ساقه، سطح ریشه، حجم ریشه و تراکم طول ریشه در تنش آبیاری دوره ای نه روز مشاهده شد. پتانسیل آبی با افزایش تنش آبی افزایش یافت. بیشترین مقادیر فتوسنتز، هدایت روزنه ای، تعرق و دمای سطح برگ، وزن تر و خشک ساقه و ریشه، ارتفاع نهال، قطر یقه و تعداد برگ به سطح آبیاری سه روز تعلق داشت. به طور کلی، یافته های این تحقیق آشکار ساخت که در شرایط مورد مطالعه، نهال های استبرق از نظر ویژگی های ریختی و فیزیولوژیکی پاسخ نسبتا خوبی به دور آبیاری سه تا نه روز نشان داده است. این در حالی است که به دلیل شرایط خوب نهال ها و زنده مانی ۱۰۰ درصدی آن ها در دوره آبیاری ۹ روزه، می توان جهت استفاده این گونه در جنگل کاری ها و فضای سبز، دوره آبیاری ۹ روز را پیشنهاد نمود که به لحاظ اقتصادی و مدیریتی نسبت به دوره ۳ روزه اهمیت بیشتری دارد.

Keywords:

استبرق , دوره آبیاری , زنده مانی نهال , فتوسنتز , هدایت روزنه ای