مقیاس بهره وری کل عوامل تولید - رویکرد داده ستانده

هدف مقاله بررسی رشد بهره وری کل عوامل تولید در سطح بخش های اقتصادی در ایران با تاکید بر عملکرد برنامه چهارم توسعه است. روش تحلیل ایستای مقایسه ای رویکرد داده ستانده در دوره زمانی سال های ۸۵-۱۳۶۵ است. در این مطالعه از مدل بهره وری داده ستانده که در آن بهره وری کل عوامل به نهاده های نیروی کار، سرمایه، و عوامل واسطه تولید تجزیه می شود، استفاده شده است. پایه های آماری شامل پنج جدول داده ستانده مربوط به سال های ۱۳۶۵، ۱۳۷۰، ۱۳۷۵، ۱۳۸۰، و ۱۳۸۵ است که توسط مرکز آمار ایران تهیه شده اند و در این مطالعه به ده بخش اصلی اقتصاد تجمیع و به قیمت ثابت محاسبه شده اند. نتایج حاکی است که رشد بهره وری کل عوامل در اقتصاد ایران برای تامین رشد اقتصادی در اهداف برنامه های توسعه کافی نبوده و ایران با یک اقتصاد بهره ور فاصله زیادی دارد. در حالی که نتایج گواه بر هم جهت بودن رشد بهره وری کل عوامل و رشد بهره وری نیروی کار است اما سرمایه جایگاه با اهمیتی در تولید و رشد بهره وری کل نداشته است. همچنین نتایج نشان می دهد رشد بهره وری نهاده واسطه در بهره وری کل عوامل که در سایر مطالعات نادیده گرفته می شود، می تواند نتایج گمراه کننده ای به همراه داشته باشد. نتیجه ارزیابی عملکرد برنامه چهارم هم نشان می دهد: رشد بهره وری کل عوامل در دو سال اول برنامه چهارم با ارقام هدف گذاری شده فاصله دارد و این فاصله برای برخی بخش ها مثل صنعت، بازرگانی و حمل و نقل زیاد و در برخی دیگر مثل معادن، ساختمان و خدمات بانکی حتی بهره وری منفی بوده است.

Keywords:

بهره وری کل عوامل , داده – ستانده , برنامه چهارم