نگاهی اگزیستانسیالیستی به مسخ فرانتس کافکا و سگ ولگرد صادق هدایت

این مقاله سعی دارد مسخ فرانتس کافکا و سگ ولگرد صادق هدایت را از دیدگاه اگزیستانسیالیسم بررسی کند. این دیدگاه در حقیقت پلی است که هدایت را به کافکا وصل می‌کند. فلسفه اگزیستانسیالیسم بر چهار اصل آزادی، تنهایی، پوچی، و مرگ استوار است و زندگی روانی سوژه انسانی، پاسخی است به این چهار اصل مهم هستی. اما در این میان، مرگ ، جنبه مهمتری دارا می‌باشد چرا که مواجهه با مرگ باعث می‌شود که فرد با سایر این مفاهیم نیز مواجه شود. وقتی سوژه انسانی در شرایط بحرانی قرار می‌گیرد بدون شک می‌ا‌ندیشد که تنهاست، معنایی در زندگی نمی‌یابد و مرگ اجتناب‌ناپذیر است. هیچ چیزی نمی‌تواند این نگرانی و حس تنهایی سوژه انسانی را از او بگیرد. به طور کلی مرگ، تنها ترین تجربه سوژه انسانی است. مرگ، رویارویی با پوچی است. تجربه‌ای که تمام ارزش‌ها، احساس امنیت و ثبات هستی را زیرسوال برده و پایان را به ارمغان می‌آورد. در تفکر اگزیستانسیالیستِ کافکا و هدایت خبری از اصل آزادی نیست و آنچه وجود دارد تنهایی، پوچی، و مرگ است. از اینرو در در مسخ نویسنده خود را سوسک می‌بیند و در سگ ولگرد نویسنده خود را همانند سگی ولگرد می پندارد. پیام مشترک هر دو رمان بر این عقیده استوار است که عدم از هر سو در کمین سوژه‌ی انسانی است. قهرمانان و سوژه‌های انسانی هر دو داستان مسخ کافکا و سگ ولگرد هدایت سردی دنیا را حس می‌کنند و دور اندیشانه به فراسوی زندگی یعنی عدم قدم بر می‌دارند و به فراست در می‌یابند که برای انسان امیدی نیست. روش تحقیق این مقاله با تکیه و استناد به روش توصیقی‌-تحلیلی مکتب امریکایی ادبیات تطبیقی قرار دارد، که قایل به بررسی‌های موازنه‌ای و مقایسه‌ای است و تمرکز در این مقاله بر مقایسه نگاه این دو نویسنده به هستی است تا از این منظر به عمق نگاه آنان پی برده و تفاوت و تشابهات آنان را بدست دهیم.

Keywords:

اگزیستانسیالیسم , کافکا , مسخ , هدایت , سگ ولگرد