تحلیل محتوایی مفاهیم شیعی در اشعار محتشم کاشانی

محتشم کاشانی از جمله شاعران پارسی گو است که در سده دهم هم زمان با تشکیل حکومت صفوی، در شهر کاشان به دنیا آمد و بیشتر عمر او مصادف با سلطنت شاه طهماسب، دومین پادشاه سلسله صفوی بود که شاعران را از مدح پادشاهان منع و به سرودن اشعار در منقبت ائمه اطهار تشویق می کرد. نویسندگان مقاله برآنند تا مفاهیم و شعائر شیعی را از خلال اشعار این شاعر که در موقعیت ها و مناسبت های مختلف سروده شده است با ابیات مربوطه مشخص کنند و به این ترتیب به روش تحلیلی - توصیفی، ظهور و بروز فرهنگ و مفاهیم شیعی را در شعرهای او  نشان دهند. اشعاری که در زنده نگه داشتن و ترویج مفاهیم شیعی، از جمله واقعه عاشورا در بین مخاطبان و خوانندگان آن در طی سالیان متمادی نقش بسزایی دارد، عناوینی مانند برقراری مجالس روضه­خوانی و سیه­پوشی در ایام محرم و صفر برای بزرگداشت واقعه عاشورا، سرودن اشعار مرثیه در رثای سالار شهیدان، مدح و منقبت ائمه اطهار و یادکرد فرقه منسوب به شیعه که همگی نشان از عشق و علاقه شاعر، حاکمان و مردم عصر وی به مذهب تشیع دارد که در آن زمان به تازگی به تدبیر و تلاش شاه اسماعیل اول صفوی در سراسر ایران پهناور به عنوان مذهب رسمی کشور اعلام شده بود.

Keywords:

تشیع , نمادهای شیعی در شعر , تاریخ سیاسی اجتماعی در قرن دهم , محتشم کاشانی