ارزیابی رشد و عملکرد گندم در رقابت با تراکم های مختلف سه گونه علف خونی (Phalaris spp.)
Publish place: Journal of Crop Production، Vol: 16، Issue: 4
Publish Year: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 30
This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_EJCP-16-4_008
تاریخ نمایه سازی: 28 اسفند 1402
Abstract:
سابقه و هدف. علف هرز علف خونی به دلیل شباهت مورفولوژی و نیازهای رشدی یکسان، بیشترین افت عملکرد را در تولید گندم به کشاورز تحمیل می کند. این گیاه هرز، به عنوان یکی از علف های هرز مهم زراعت پاییزه گندم به ویژه در استان های خوزستان، فارس، گلستان و مازندران مطرح می باشد. نتایج پژوهش ها حاکی از این است که گونه های مختلف از یک جنس گیاه، فارغ از زراعی یا هرز، در شرایط مشابه ممکن است رفتار متفاوتی نشان دهند. به این ترتیب، این پژوهش باهدف بررسی و مقایسه اثرات تداخلی سه گونه علف خونی در تراکم های مختلف بر گندم انجام گرفته است.مواد و روش ها. آزمایش طی دو سال (۱۳۹۹-۱۳۹۸ و ۱۴۰۰-۱۳۹۹) در شرق استان گلستان، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورها، شامل گونه های علف خونی، در سه سطح (P.brachystachys، P.minor و P.paradoxa) به عنوان کرت اصلی و تراکم علفهرز در ۵ سطح (شاهد، ۱۰، ۳۰، ۵۰ و ۱۰۰ بوته در مترمربع) به عنوان کرت فرعی بود. یافته ها. بر اساس نتایج، در سال زراعی اول و دوم کمترین میزان وزنخشک گندم در رقابت با تراکم ۱۰۰ بوته در مترمربع P.brachystachys به ترتیب، با میزان ۶۱/۵۸۹ و ۷۷/۷۵۸ گرم در مترمربع برآورد گردید. همچنین، کمترین میزان شاخص سطحبرگ برآوردشده در سال های اول و دوم، به ترتیب با میزان ۸۷/۲ و ۷۷/۲، در شرایط رقابتی با گونه P.brachystachis بهدست آمد. بیشترین عملکرد نهایی گندم در سالهای زراعی اول و دوم نیز به ترتیب، با میزان ۴۶۷۹ و ۵۱۰۲ کیلوگرم در هکتار در شرایط عاری از علفهرز برآورد شد. ازطرفی، در هر دو سال آزمایشی میزان برآورد افتعملکرد دانه گندم به واسطه ورود اولین علفهرز، در شرایط رقابتی با گونههای مختلف علفخونی متفاوت معنیدار نداشت. لذا، میزان تولید دانه گندم در شرایط رقابتی با علفخونی با افزایش تراکم علفهرز رابطه معکوس داشت. نتایج نشان داد، حداکثر افتعملکرد به واسطه حضور علفخونی، فارغ از نوع گونه علفهرز، در تراکم بیشتر از ۱۰۰ بوته در مترمربع رخ خواهد داد. شاخصبرداشت گندم نیز با میزان ۳۷ تا ۴۰ درصد تفاوت معنی داری در کرت های آزمایش نداشت.نتیجه گیری: به طورکلی، رشد و عملکرد گندم بیشتر از نوع گونه علفخونی، تحت تاثیر شدت رقابت و تراکم علفهرز قرار گرفت. به این ترتیب، افزایش تعداد بوته علفهرز در واحد سطح و به دنبال آن، افزایش توان رقابت پذیری گونه های موردمطالعه علفخونی، تغییرات معنی داری بر خصوصیات رشدی و برخی اجزای عملکرد و عملکرد نهایی گندم تحمیل کرد. با توجه به برآورد آنالیز رگرسیون، بهدنبال افزایش تراکم علفهرز، کاهش معنی داری در عملکرد گندم مشاهده شد. برآورد معادله نشان داد، حداکثر افتعملکرد گیاه زراعی، در رقابت با تراکم های بالاتر از ۱۰۰ بوته در مترمربع علف هرز علفخونی رخ خواهد داد.
Keywords:
Authors
اسماعیل قربانپور
دانشجوی دکتری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
جاوید قرخلو
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
ناصر باقرانی
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان
فرشید قادری فر
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
آسیه سیاهمره گویی
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان