مقایسه پایداری عملکرد ژنوتیپ های سیب زمینی در شرایط کم آبیاری توسط آماره های پارامتریک و ناپارامتریک

اثر متقابل ژنوتیپ با محیط، امکان انتخاب ژنوتیپ های پایدار را برای طیف وسیعی از محیط ها فراهم می کند. ارزیابی برهم کنش ژنوتیپ با محیط برای افزایش کارایی انتخاب ارقام با عملکرد بالا و پایدار در دامنه های وسیعی از محیط های متفاوت الزامی می باشد. برای ارزیابی پایداری عملکرد و سازگاری ۶۰ ژنوتیپ سیب زمینی (دو رقم و ۵۸ کلون پیشرفته)، ۱۷ آماره پارامتریک و ناپارامتریک برای عملکرد غده در هشت محیط در طول فصل رشد ۲۰۱۸-۲۰۱۹ مورد ارزیابی قرار گرفت. ژنوتیپ ها در شرایط نرمال و کم آبی در طرح کرت خرد شده در کرج و اردبیل مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر مکان و سال و نیز اثر ژنوتیپ معنی دار می باشند. اثر متقابل سال×مکان× ژنوتیپ در سطح احتمال ۱ %معنی دار شد. اثر ژنوتیپ نیز در سطح احتمال ۱ % معنی دار گردید. اثرمتقابل ژنوتیپ×مکان و ژنوتیپ×سال معنی دار نگردید که نشان دهنده آن است که میانگین عملکرد ژنوتیپ ها در مکان ها و سال های مختلف متفاوت نیست. گروه بندی ژنوتیپ ها بر اساس میانگین عملکرد و آمار پایداری پارامتریک و ناپارامتریک نشان داد که ژنوتیپ ها به چهار گروه اصلی تقسیم بندی می شوند. نتایج آماره های پایداری و تجزیه خوشه ای نشان داد که می توان ژنوتیپ های G۳۱، G۲۱ و G۳۶ را به عنوان ژنوتیپ-های پایدار و سازگار معرفی نمود. نتایج دندروگرام با نتایج آماره های پارامتریک و ناپارامتریک همدیگر را تایید کردند. در حالی که ژنوتیپ های G۴۹، G۵۱، G۵۳ و G۵۶ با بالاترین مقادیر، ناپایدارترین ژنوتیپ ها بودند. در مجموع بر اساس میانگین رتبه پارامترهای پایداری پارامتریک و ناپارامتریک، ژنوتیپ هایG۳۱، G۲۱ و G۳۶کمترین تغییرات را داشتند و به عنوان پایدارترین ژنوتیپ ها شناخته شدند و بنابراین می توان آنها را به عنوان ژنوتیپ های پایدار معرفی نمود.

Keywords:

آماره پارامتریک , آماره ناپارامتریک , برهمکنش ژنتیک× محیط , سیب زمینی , کم آبیاری