عملکرد امنیتی ارتش در دوره پهلوی اول

اقدامات امنیتی ارتش در عصر رضاشاه در تاریخ معاصر ایران، با دو داوری کاملا متفاوت و ناهم سو روبروست. طبق دیدگاه اول وی توانست امنیت را به ایران بازگرداند. طرفداران این دیدگاه، بیشتر بر تقویت نیروی نظامی ارتش تاکید دارند که توانست با برخی طغیان های قومی، محلی و راهزنی های پراکنده در کشور مقابله کند. در این دیدگاه، بعد دیگر قضیه کاملا نادیده گرفته می شود، زیرا عملکرد ارتش رضاشاه، خود یکی از عوامل اساسی ناامنی در جامعه بود و بسیاری از سرکوب های سیاسی رضاشاه از طریق همین قدرت نظامی ارتش جدید اعمال می شد. رژیم رضاشاه اصولا کارکرد ضدامنیتی داشت، در حقیقت تمام ابزار نظامی و ارتش مدرنی که وظیفه برقراری امنیت داخلی را بر عهده داشت، در خدمت قدرت فردی وی قرار گرفته بود و با امنیت کشور تا حدود زیادی فاصله داشت. این مقاله بر اساس روش اسنادی و کتابخانه ای درصدد است با تبیین چگونگی برقراری امنیت در دوره پهلوی اول، عملکرد مهم ترین نهاد امنیتی رضاشاه (ارتش) را مورد بررسی قرار دهد. یافته های این پژوهش نشان میدهد در دوره رضاشاه، ارتش از کارکرد اصلی خود بازماند و درعمل، نقش نیروی انتظامی را ایفا می کرد و در ایفای این نقش نیز پس از رفع ناامنی ناشی از راهزنی سارقان و کشمکشهای ایلی، ستمگریها و اخاذیهای گسترده فرماندهان و ماموران، سرکوب فعالیت های سیاسی- اجتماعی، باعث ناامنی عمیق تر و گسترده تری در میان اقشار مختلف جامعه شد.

Keywords:

عملکرد , ارتش , امنیت , ناامنی , پهلوی اول , رضاخان (شاه)