مروری کوتاه بر فناوری های نوین در زمینه سنجش و مدیریت بیماری های ویروسی و شبه ویروسی گیاهان ۱ – سنجش

برای مدیریت موفقیت آمیز بیماری های ویروسی و شبه ویروسی گیاهان، سنجش۴ موثر بیمارگرها ضروری است. سنجش ممکن است زیستی۵ (مبتنی بر عفونت زایی)، ریخت شناختی۶ (شکل و اندازه برای نمونه بر مبنای الکترون میکروسکوپی) یا براساس ویژگی های پروتئین و نوکلئیک اسید بیمارگر باشد. شیوه های مبتنی بر ویژگی های پروتئین دربرگیرنده روش های گوناگون سرولوژیک مانند ELISA۷، میکروآری، الکتروفورز و حسگرهای زیستی است. شیوه های مبتنی بر ویژگی های ژنوم بیمارگر دربرگیرنده دورگه سازی نوکلئیک اسید، الکتروفورز، تراشه میکروآری، انواع واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR)۸ و توالی یابی های نسل جدید (NGS)۹ است. ترکیبی از روش های مختلف (مانند immuno-electron microscopy، immunoelectrophoresis  و immunocapture PCR)  نیز ممکن است بهره گیری شوند. در این مقاله به قابلیت اجرا، حساسیت، اختصاصیت و موردهای استفاده از این روش ها اشاره شده است. در حال حاضر، متداول ترین و کاراترین فناوری ها برای ردیابی هدفمند بیمارگرهای ویروسی و شبه ویروسی ELISA، PCR، LAMP۱۰ و انواع روش های مبتنی بر این ها و برای شناسایی و ردیابی غیرهدفمند انواع بیمارگرها در گیاه، فناوری های مبتنی بر توالی یابی نسل جدید است. بیوانفورماتیک در موفقیت و پیشرفت این فناوری ها نقش برجسته ای داشته است. همه این فناوری ها بوم سازگار و در داخل کشور قابل اجرا هستند.

Keywords:

پروژه پژوهشی , ردیابی ویروس , فرهنگستان علوم , فناوری های نوین ردیابی