تحولات سیستان در دوره جانشیان شاه عباس اول

تاریخ سیستان از گذشته تا به امروز جایگاه ویژه ای نه تنها در تاریخ ایران بلکه در تاریخ اسلام نیز داشته است. سرزمین سیستان در طول تاریخ شاهد فراز و فرودهای بسیاری بوده است بعد از آنکه حکومت صفویان توانست در تبریز حکومت خود را به صورت رسمی آغاز کند گسترش قدرت و تحت تملک درآوردن تمام مناطق ایران را در دستور کار خود قرارداد و توانست در مدت اندک زمانی بر سراسر خاک ایران مسلط شود و مذهب تشیع را به عنوان مذهب رسمی اعلام کند. از جمله پیامدهایی که تاسیس حکومت صفویه به دنبال داشت احیای قدرت ملوک مهربانی در سیستان بود. این منطقه به واسطه آنکه درمجاورت سرزمین هند و سند قرار داشت برای دولت صفویه دارای اهمیت فراوانی بود. به همین دلیل سیاستی که از سوی دولت مرکزی برای در اختیار داشتن سیستان وضع می شدی سیاست تمرکزگرایی از مرکز بود به همین دلیل سعی بر آن شد که در وهله اول با ملوک سیستان روابط مسالمت آمیز برقرار کنند. بعد از مرگ شاه عباس اول تا مدت ها حکامی که از طرف دربار برای سیستان انتخاب می شدند نسبت به حکومت مرکزی وفادار بودند. در دوره حکومت شاه عباس دوم، شخصی به نام شیخ ابوسعید تا قسمت مکران حمله نمود و توانست در انها پیش روی هایی انجام بدهد ولی به دنبال مرگ رهبر شورشیان غائله وی خوابید و آرامش بار دیگر بر سیستان مستولی شد. در دوره حکومت شاه سلطان حسین صفوی به دلیل ضعف در ساختار و بدنه حکومت و بی توجهی به اداره امور کشور از سوی شاه و رواج فساد و رشوه در بین درباریان باعث شده بود که کمتر به مسئله شهرهای مرزی توجه شود و سرانجام در پی حمله افغانان نه تنها سیستان بلکه شهرهای کرمان، یزد، اصفهان و بخش های دیگر از ایران به تصرف افغانان درآمد و حکومت ایران برای مدت چند سال در اختیار افغان ها قرار گرفت. در این پژوهش سعی شده است که با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی به اوضاع سیاسی سیستان بعد از مرگ شاه عباس اول پرداخته گردد.

Keywords:

صفویه , سیستان , ملوک مهربانی , شاه عباس اول , ملک محمود سیستانی