بررسی خدمات داوطلبانه در کتابخانه های عمومی با رویکرد تحلیل محتوای کیفی منابع الکترونیکی

این پژوهش، با هدف شناسایی انواع خدمات داوطلبانه، شیوه های جذب و ارزیابی افراد برای ارائه خدمات داوطلبانه، شناسایی شیوه های اجرای فعالیت های داوطلبانه و شناسایی مولفه ها و شاخص های فعالیت داوطلبانه در کتابخانه های عمومی بود. روش پژوهش در مطالعه حاضر تحلیل محتوای کیفی بود و جامعه آماری آن محتوای ۱۷ وبسایت کتابخانه های عمومی منتخب کشورهای جهان بود. یافته های پژوهش نشان داد که خدمات داوطلبانه ای که در کتابخانه های عمومی ارائه می شوند؛ عبارتند از: استقبال و پاسخگویی به سوالات عمومی مراجعه کنندگان، امانت و استرداد کتاب، تهیه کاردستی برای کودکان، همکاری در فضاسازی و تزئین کتابخانه در مناسبت های مختلف، ثبت نام از اعضا و تمدید کارت عضویت، همکاری در اجرای مراسم و مسابقات، قصه گویی برای کودکان، پاسخگویی به سوالات پژوهشگران. معیارهای جذب و ارزیابی خدمات داوطلبانه در کتابخانه های عمومی عبارتند از:علاقمندی به کتاب و کتابخوانی؛-داشتن فرصت کافی برای ارائه خدمات داوطلبانه؛ مرتبط بودن مدرک تحصیلی و سوابق شغلی؛ آشنایی نسبی با کتابخانه و منابع آن؛ شیوه های ارائه خدمات داوطلبانه به لحاظ زمانی و مکانی عبارتند از: ارائه خدمات داوطلبانه در کتابخانه به صورت حضوری، ارائه خدمات داوطلبانه در خارج از کتابخانه به صورت حضوری، ارائه خدمات به صورت مجازی و در زمان های مختلف. مولفه ها و شاخص های الگوی ارائه خدمات داوطلبانه در کتابخانه های عمومی عبارتند از: عوامل فردی و درونی، عوامل سازمانی، مولفه های جامعه شناختی، مولفه های قانونی و سیاستگذاری حکومتی، نهادهای مردم نهاد.

Keywords:

فعالیت های داوطلبانه , کتابخانه های عمومی , داوطلبان , مشارکت داوطلب