زمینه ها و روند تاسیس دفتر ویژه اطلاعات در دوره سلطنت محمدرضا پهلوی

تاسیس نهادهای اطلاعاتی و امنیتی در دوره پهلوی یکی از ابزارهای مهم اعمال قدرت به شمار می رفت. محمدرضا شاه با الگوبرداری از سازمان های اطلاعاتی آمریکا (CIA) و انگلیس (MI۶) درصدد بود که در کوتاه ترین زمان از تحولات داخلی کشور اطلاع یابد و با این هدف، چندین سازمان به وجود آورد. از جمله این نهادها، دفتر ویژه اطلاعات بود که در سال ۱۳۳۸ش. زیر نظر سپهبد حسین فردوست تشکیل شد. مقاله حاضر با روش توصیفی و تاریخی و تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه ای و خاطرات، درصدد پاسخ دادن به این پرسش بوده که چه عللی باعث شکل گیری دفتر ویژه اطلاعات در دوره سلطنت محمدرضا پهلوی گردید؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که شتاب روزافزون تحولات داخلی، گسترش ناکارآمدی نظام اداری، افزایش فساد و رشوه خواری در میان کارگزاران دولتی، لزوم شناسایی و سرکوب مخالفان حکومت پهلوی و انتقادات بین المللی از وضعیت ایران، شاه را بر آن داشت که برای رفع موانع سلطنت، اعمال اقتدار همه جانبه در کشور، کاهش نارضایتی های عمومی از فساد دولتمردان، کشف و سرکوب مخالفت ها و نیروهای دردسرساز، در کنار ساواک، سازمان بازرسی و دیگر نهادهای بزرگ اطلاعاتی – امنیتی، دفتر ویژه اطلاعات را ایجاد کند تا بر کل سیستم اطلاعاتی و امنیتی کشور نظارت نماید.

زمینه ها و روند تاسیس دفتر ویژه اطلاعات در دوره سلطنت محمدرضا پهلوی Keywords:

محمدرضا شاه , فردوست , دفتر ویژه اطلاعات , امنیت , انگلیس