بررسی تزئینات گیاهی در کاشیکاری معماری ایران (نمونه موردی : مسجد کبود تبریز)

در دورههای گذشته شاهد ساخت مساجدی با تزئینات بینظیر بوده ایم که حالتی عرفانی و آرامشی درونی را به انسان هدیه میکردند . از مساجدی که بدین سبک ساخته شده اند، میتوان مسجد کبود تبریز که در زمان حکومت قراقویونلوها بنا شده و به فیروزه اسلام مشهور است را نام برد. تزئینات کاشی کاری این مسجد شامل نقوش هندسی و گیاهی با طرحهای متنوع است که هرکدام به نوبه خود به دلیل دارا بودن ویژگی های خاص موجب درخشش این بنا در طول تاریخ شده اند. بخش بزرگی از تزئینات معماری ایران را نمادها و نظامهای مفهومی و استعاری مربوط به گیاهان تشکیل می دهد. در این پژوهش سعی برآن بوده که با توجه به این تزئینات و مفهوم هر گیاه و نقش آن به تحلیل و بررسی بیشتر تزئینات گیاهی بکار رفته در مسجد کبود تبریز پرداخته شود. نتایج حاکی از آن است که نگارههای گیاهی مسجد کبود با مضامین مذهبی و عقاید اسطورهای ایران در ارتباط بوده و هنرمند ایرانی درک و برداشت خود را از آفرینش و خالق آن، به واسطه رمز و نماد در کاشی کاری و تزئینات گیاهی نشان داده و آن را ارائه نموده است .

Keywords:

تزئینات گیاهی , کاشی کاری , معماری ایرانی , مسجد کبود