بازشناسی مفهوم خودبسندگی از نگاه استاد محمد کریم پیرنیا در معماری دوره پیش اسلامی ایران

استاد محمد کریم پیرنیا، معماری ایرانی را دارای پنج ویژگی دانسته و اصل چهارم به خودبسندگی اشاره نموده است . خودبسندگی یعنی بوم آوری یا ایدری معنا دارد و طبق مفاهیم آن، بناهای ایرانی به شیوه ای ساخته شده اند که در آن ها امکان بهره گیری از مصالح بوم آور نظیرخشت ، آجر، گچ ، سنگ ، چوب ، فلز ، شیشه و کاربرد ملات های عایق بندی چون آهک ،خاک،قیر،رنگ فراهم باشد. معماران ایرانی از دیرباز کوشیده اند که در آثار خود از مواد و مصالحی استفاده نمایند که از نزدیکترین محل قابل دسترس باشد و تهیه آن ها نیازمند مراجعه به اماکن دوردست نباشد. که استاد محمد کریم پیرنیا این موضوع را بوم آور یا خودبسندگی نامیده است . در این نوشتار سعی شده ضمن بررسی کلی معماری دوره پیش از اسلام ایران، از دیدگاه استاد پیرنیا، مفهوم و مصادیق اصل خودبسندگی در معماری این دوره مورد تحلیل قرار گیرد و بنای این دوره کامل از این ویژگی بهره می برند.در این مقاله از شیوه ی تحقیقی توصیفی تحلیلی بهره گرفته شده که با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایت های اینترنتی و نشریه های مرتبط با موضوع انجام شده است .

Keywords:

خودبسندگی , پیش از اسلام , محمد کریم پیرنیا , معماری ایران