بررسی ارتباط فضاها و نمادهای معماری اسلامی با تجربه حسی وروحانی از منظر پدیدارشناسی ( نمونه موردی مسجد و مدرسه آقابزرگ کاشان)

پدیدارشناسی از مفاهیم فلسفی است که در علم فلسفه در راستای بررسی ماهیت رویدادها و اجسام مورد استفاده است در ابتدا این واژه توسط فلاسفه در شرح موقعیت چیزها مورد استفاده قرار گرفت . با توجه به اینکه پدیدارشناسی محیط ساخته شده دریافت داده های حسی و تبدیل آنها در فرایندهای پردازش ذهنی و بازیابی و تداعی معانی مهم ترین نقش را ایفا می کند پرداختن به ادراک محیط و احساس آن اهمیت می یابد. به همین دلیل پژوهشگران و صاحب نظران در بررسی و نگرش به معماری اسلامی بناهای ، عبادی ، از روش های متعددی بهره گرفته اند، به نحوی که هر یک از نظریه پردازان در گذر زمان با نگرش های متفاوت پدیده معماری اسلامی را تفسیر کرده اند. نکته حائز اهمیت این است که پدیدارشناس در روند شناخت تنها به قدرت تعقل و تفکر بسنده نموده است . هدف اصلی در این تحقیق بررسی ارتباط فضاها و نمادهای معماری اسلامی با تجربه حسی و روحانی با رویکرد پدیدارشناسی است . روش تحقیق در پژوهش فوق بصورت کیفی در سه گام اقدام گردید در گام نخست با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی ، مقالات و کتب مرتبط با استفاده از تحلیل محتوا به استخراج مولفه های موثر در ادرک حسی و زیبا شناسی مساجد ایرانی پرداخته شد. سپس در گام دوم با روش تحقیق پدیدارشناسانه و استفاده از نظریه مرلوپونتی به تطبیق آرایه های مشترک پرداخته شد. در گام سوم مولفه های فوق با استفاده از روش تحلیل مورد پژوهش بر روی نمونه موردی ( مسجد آقا بزرگ کاشان) پرداخته شد و نتایج جاصل مسجد آقابزرگ را به منزله فضایی برای حضور و مشاهده ، تامل و تعمق ، اتحاد و وحدت در حین کثرت با استفاده از عناصرکالبدی ورودی مسجد، راهروهای ورودی ، دیوار، سقف ، محراب، گنبد در مسجد رسیدم.

Keywords:

مسجد آقابزرگ , پدیدارشناسی , ادراک حسی , فرم و ترکیب عناصر