لزوم ایجاد ساختار مدیریت بحران دربازارهای سنتی شهر یزد برای مقابله با آتش سوزی های احتمالی و حفظ معماری های ایرانی -اسلامی ارزشمند

بازارهای سنتی به عنوان یک فضای عمومی جهت مبادله و دادوستد، دارای نقش های متعددی از جمله نقش اجتماعی ، اقتصادی و مذهبی هستند. بازارهای سنتی با محوریت مکانی در شهرهای بزرگ و ایجاد پل ارتباطی میان عناصر دیگر شهر و نزدیک بودن به کالبدهای تاریخی چون تکایا، کاخها، مساجد، کاروانسراها، همواره راه های پرتردد بوده است . یکی از مهمترین مسائلی که بافت تاریخی بویژه بازارهای سنتی در ایران با آن روبرو هست ، بحران آتش سوزی به واسطه تجمع و تراکم بسیار زیاد فروشگاه ها و انبارها در این اماکن می باشد که می تواند پیامدهایی همچون؛ آتش سوزی های بزرگ، از بین رفتن جان شهروندان، خسارات به دارایی و اموال شهروندان و تخریب بافت تاریخی اسلامی با معماری های جذاب و منحصر به فرد را در بر داشته باشد. با در نظر گرفتن چرخه مدیریت بحران که شامل : ۱.پیشگیری ۲.آمادگی ۳.مقابله ۴.بازسازی، می باشد، مبرهن است که اصل پیشگیری برای ایجاد ایمنی در اماکن تاریخی با توجه به محدودیت های بافت تاریخی -اسلامی از جمله تراکم بالا، کم عرض بودن معابر، استفاده از مصالح نه چندان مقاوم و ...مهمترین بخش مدیریت بحران در این فضاهاست . هدف اصلی این پژوهش سنجش ریسک وقوع حریق در بازارهای سنتی شهر یزد می باشد. روش مطالعه بصورت توصیفی -تحلیلی است و محدوده چند بازار سنتی که از نظر کاربری دارای شباهت زیادی هستند را در بر می گیرد. بواسطه بازدید میدانی ، برداشت اطلاعات و بررسی سوابق حوادث اماکن مورد نظر، چنین به نظر می رسد که بازراهای سنتی نه تنها آمادگی برای مقابله با آتش سوزی ها را ندارند بلکه در صورت بروز حریق بسیار آسیب پذیر هستند. مطابق نتایج به دست آمده در بازارهای ایرانی -اسلامی یزد، بصورت مشترک بیشترین عاملی که میتواند در این اماکن ایجاد حریق نماید؛فرسودگی سیم کشی تصرفات و اتصالی در شبکه توزیع برق می باشد که باید به نحو مطلوب مدیریت گردد.

Keywords:

مدیریت بحران , آتش سوزی , بازارهای سنتی , معماری ایرانی -اسلامی , شهر یزد