ارزیابی و کاهش غلظت فلز سرب در خاک نواحی شرق کارخانه سیمان تهران به وسیله گیاه توتون

زمینه و هدف : صنعت سیمان روندی رو به رشد را در کشور طی می کند لذا در کنار منافع اقتصادی مشکلات محیط زیستی اجتناب ناپذیر است بنابراین باید بدنبال راههای بصرفه ، در جهت کاهش آلودگی ها بود و روش گیاه پالایی یکی از همین راه ها است . هدف از این مطالعه ابتدا ارزیابی غلظت فلز سرب در خاک نواحی شرق کارخانه سیمان تهران و سپس کاهش غلظت آن توسط روش گیاه پالایی بوسیله گیاه توتون است .روش بررسی :برای بررسی غلظت فلز سرب موجود در خاک به سبب گرد و غبارهای منتشر شده از دود کش کارخانه سیمان تهران از نمونه های خاک استفاده شد در این مطالعه از خاک نقاط ۲۰۰،۳۰۰،۴۰۰،۵۰۰ متری ضلع شرقی کارخانه سیمان تهران واقع در جنوب جاده خاوران (بزرگراه نجفی رستگار)، انتهای شهرک مشیریه و یک نقطه شاهد واقع در ۶ کیلومتری غرب کارخانه نمونه برداری صورت پذیرفت نمونه های خاک به آزمایشگاه ارسال و غلظت فلز سرب در خاک تمامی نقاط به وسیله دستگاه ICP-MASS ارزیابی گردید، بعد از آن بر روی این نمونه ها فرآیند گیاه پالایی صورت گرفت و غلظت فلز سرب در گیاهان کاشته شده در خاک گلدان های مختص به نقاط نمونه برداری و خاک بعد از گیاه پالایی در آزمایشگاه اندازه گیری شد.یافته ها: طبق استاندارد سازمان جهانی بهداشت غلظت فلز سرب تمامی نقاط نمونه برداری شرق کارخانه آلوده (بیش از آلودگی شدید)، طبق این استاندارد گیاهان کاشته شده در خاک تمامی نقاط آلودگی شدید به فلز سرب دارند. همچنین غلظت سرب در خاک کلیه ی نقاط نمونه برداری از نقطه شاهد بیشتر است که با افزایش فاصله از کارخانه از غلظت این فلز کاسته می شود..بحث و نتیجه گیری : مقادیر بالای سرب در نمونه های خاک نقاط و روند کاهشی غلظت آن نشان از آلودگی توسط این کارخانه است که می تواند اثرات منفی در سلامت ساکنین ، زمین های کشاورزی و کارکنان داشته باشد. بنابراین مراکز و نواحی اطراف حتما باید اقدامات احتیاطی را بکار گیرند و سعی شود کارخانه های جدید به دور از نواحی مسکونی و کشاورزی احداث شوند و حدود فاصله ها مطابق ضوابط رعایت شود و از آنجایی که پیشگیری از درمان بهتر است کارخانه ها فیلترهای به روزتری نصب نمایند. مقادیر غلظت فلزات سنگین در گیاهان و خاک بعد از گیاه پالایی حاکی از آن است گیاه مورد نظر توتون پتانسیل استخراج مناسبی را داراست و فنآوری گیاه پالایی می تواند در کاهش غلظت فلزات سنگین خاک تا محدوده مجاز برخی از استانداردها موثر واقع شود. در شرایط مطالعه ای مشابه گیاه توتون نسبت به یونجه جذب بهتری داشته است اگرچه هر دو جذب مناسبی دارند.

Keywords:

کارخانه سیمان , نقطه شاهد , گیاه پالایی , فلز سرب , نقاط نمونه برداری