اثرات برنامه ریزی استراتژیک و الگوهای مشارکتی در مدیریت شهری با رویکرد حقوق شهروندی

شهرها به عنوان محل تجمع انسان ها، محل ظهور زندگی مدنی و پیدایش شهروندی بسیارحائز اهمیت هستند .جامعه ایران هم اخیرا با پدیده پیدایش زندگی شهری روبه رو شده است . امروزه شهر ها را می توان محلی برای تولید شهروند قلمداد نمود. از آنجا که زندگی کنونی شهری نیاز به قوانین ویژه دارد و هرگونه کوتاهی و نادیده گرفتن قوانین موجب ناهنجاری های بسیاری در زمینه های اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و... می شود ، با در نظرگرفتن پیچیدگی بافت و ساختار شهرها، زندگی بدون قوانین و مقررات شهرنشینی در آن ممکن نیست . لذا این امر موجب ایجاد و تقویت حقوق و قوانین شهر، شهروندی و فرهنگ شهرنشینی شده است . در این میان، حقوق شهروندی برای تقویت و حمایت از تعاملات وروابط سازمان ها و نهادهای شهری ، بیش از پنجاه سال است که نمود پیدا کرده و مبنایی برای شهروند و مدیریت شهری شده است . بنابراین مدیریت شهری قادر است با آموزش حقوق و قوانین شهروندی ، اتخاذ رویکرد شهروند مداری ، اصلاح نظام اداری و رعایت نمودن حقوق شهروندی ، ایجاد فضای گفت وگو میان مدیران شهری و شهروندان، عدم تبعیض میان شهروندان و... نقش آفرینی کند. علاوه بر این ، جایگاه مشارکت شهروندان دربرنامه ریزی و مدیریت شهری ، جایگاه انکارناپذیری است به صورتی که موفقیت یک طرح تاحد زیادی وابسته به نقش مردم و نوع دخالت آن ها در برنامه هاست . لذا تعیین اولویت برنامه های شهری ، خواست ها و نیازها در ابعاد فرهنگی ، اجتماعی و ... وابسته به مشارکت مردم است . در حال حاضر در ایران، شهروندان تنها ازطریق شوراها ، در امورات مدیریت شهری مشارکت دارند؛ اما هیچ گونه مشارکتی در روند تهیه ، اجرای طرح های شهرداری و مدیریت شهری وجود ندارد. نتایج این پژوهش نشان داد یکی از علل مشارکت نکردن مردمدر مدیریت شهری ، شکاف طبقاتی گسترده و موقعیت جغرافیایی آن ها در کنار مشکلات محله محوری ، مستمر نبودن برنامه ریزی های مشارکتی محله محور و فردگرایی است . موانع قانونی و سیاسی ، عامل دیگر درزمینه موانع مشارکت مردمی در مدیریت شهری است که موجب شده مشارکت به امری حاشیه ای تبدیل شود. لذا نیازمند تدوین سیاست هایی نوین است که متناسب با وضعیت روز باشد،تا بستری مناسب برای مشارکت در سطح انجمنی ، حزبی و مردمی را فراهم نماید .

Keywords:

حقوق شهروندی , ارتقاء زندگی , شهر , برنامه ریزی شهری .