بررسی وجه تمایز شهرسازی اسلامی و شهرسازی غیر اسلامی نمونه موردی : شهر اصفهان محله ی جلفا(ارامنه )، محله ی جوباره(یهودیان)

دین مهم ترین ایدیولوژی شکل دهنده به ساختار اجتماعی ، فرهنگی و هنری در جوامع شهری است . علی رغم وجود شباهت های کلی که در ادیان مختلف وجود دارد، میتوان تفاوت هایی در حوزه ی شهرسازی و پرستشگاه های این ادیان مشاهده کرد. ادیان در جهان سنتی به عنوان عنصر غالب در تعیین خط فکری و آداب و منش های جوامع مطرح بوده و در شکل گیری و نحوه ی گسترش شهرها و فضای شهری تاثیری ژرف داشته ، بطوری که در جهان سنتی ، دین با فلسفه ی زندگی و نیاز انسان همزاد و همراه است . مراکز عبادی عمیق ترین جلوه گاه اندیشه و اعتقادات فرهنگ ما و مذاهب در طول تاریخ بشری بوده و ماندگار ترین دستاورد تاریخ هنر و تمدن جهانی می باشد و نگرش های متفاوت ادیان مختلف نسبت به موضوعات شهرسازی و معماری در شکل گیری معابد و محلات شهری آن ها نقش اساسی داشته است . هدف از مطالعه حاضر جستجوی وجه تمایز بین شهرسازی اسلامی با شهرسازی غیراسلامی ( مسیحیت و یهودیت ) است . در این مقاله فضاهای مذهبی این سه دین شامل مسجد، کلیسا و کنیسه از نظر الزامات معماری که هر دین مشخص کرده است تشریح شده و سپس محلات این سه دین بررسی شده و وجه تمایزات این محله ها مطرح شده است .. نتایح حاصل از این پژوهش بیانگر این است که معابد این ادیان از نظر پلان، سلسله مراتب ، عناصر، تزیینات،جهت گیری و غیره متفاوت است و این تفاوت ها در محلات آن ها و شکل گیری خانه ها و کوچه ها نیز تاثیر گذاشته و از لحاظ شهرسازی و شکل گیری محلات نیز با یکدیگر متفاوت اند و برتری شهرسازی اسلامی از لحاظ توجه به مقیاس انسانی ، زیبایی بصری و معنایی , هویت و حس تعلق به فضا, مشارکت و تعاملات اجتماعی , ایمنی و امنیت آسایش و آرامش ، تعادل وخوانایی بیشتر توجه شده است . روش گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی و تدوین آن به شیوه توصیفی - تحلیلی است .

Keywords:

شهرسازی اسلامی , مسیحیت , یهودیت , وجه تمایز شهرسازی , دین