مواجهات انتقادی فلسفه سینوی و کلام اشعری در نفس شناسی و تاثیر آن در مساله معاد

هدف از این پژوهش بررسی مواجهات انتقادی فلسفه سینوی و کلام اشعری در نفس شناسی و تاثیرآن در موضع گیری هر یک در مساله معاد است. متکلمین اشاعره به منظور دفاع از آموزه معادجسمانی، با اتخاذ رویکرد جسمانیت نفس و تطابق آن با آموزه های وحیانی، معادشناسی کلامی خود را تاسیس نمودند. دیدگاه اشاعره مورد نقد ابن سینا قرار گرفت. ابن سینا با تدوین ماهیت جدیدی از علم النفس در الهیات و طبیعیات، نتیجه نوینی در اثبات ناپذیری عقلی معادجسمانی و اثبات عقلی معادروحانی دست یافت. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی، افزون بر انعکاس دیدگاه های هر یک، به مواجهه انتقادی ابن سینا با اشاعره در نفس شناسی و معاد شناسی پرداخته است. ابن سینا با ایجاد رابطه منطقی میان دستاوردهای عقلی با ظواهر شرع مقدس، افق های جدیدی در فلسفه گشود. قبول فی الجمله معادجسمانی وارد در شرع و اثبات معاد روحانی محض از جمله این موارد است. اشاعره نیز با هدف هماهنگی میان مبانی کلامی و ظواهر شریعت، در مسیر مشابه با ابن سینا گام برداشتندکه به اثبات جسمانیت معاد منتهی گردید. درنهایت در اثر اصطکاکات نظری میان اشاعره و ابن سینا دیدگاه های مختلف آنان در مورد معاد شکل گرفته است.

Keywords:

اشاعره , ابن سینا , معادجسمانی , معادروحانی , مواجهات انتقادی کلامی-فلسفی.