بررسی وضعیت پنجره جمعیتی در کشور ایران و پیامدهای آن

رهبر معظم انقلاب اسلامی با صدور »بیانیه گام دوم انقلاب« به تبیین دستاوردهای شگرف چهار دهه گذشته پرداختند، که این بیانیه سند و راهکاری است بهمنظور اجرا در دهه پنجم انقلاب و هسته مرکزی آن سپردن کار به جوانها با هدف یک پیشرفت همه جانبه است. آنچه که در این بیانیه حائز اهمیت است، مخاطب قرار گرفتن جوانان است که رهبری در این خصوص میفرمایند: جمعیت جوان زیر ۴۰ سال که بخش مهمی از آن نتیجه موج جمعیتی ایجاد شده در دهه ۶۰ است، فرصت ارزشمندی برای کشور است و مهمترین ظرفیت امیدبخش کشور، نیروی انسانی مستعد و کارآمد با زیربنای عمیق و اصیل ایمانی و دینی است . سیاستها و برنامه های جمعیتی در ایران بیشتر بر پویایی رشد و حجم جمعیت متمرکز بوده و کمتر به ساختارهای سنی جمعیت، تغییرات و پیامدهای آن توجه شده است. این در حالی است که کاهش سریع باروری در دو دهه ی اخیر منجر به تغییرات بنیادی در ساختار سنی جمعیت شده است. در بستر این تغییرات، فازی از تحولات جمعیتی در ایران آغاز شده است که "پنجره ی جمعیتی" نامیده میشود. پنجرهی جمعیتی وضعیتی موقت در ساختار جمعیتی ایران است که در سال ۱۳۸۵ باز شده و برای حدود چهار دهه طول میکشد. در این دوران، نسبت جمعیت در سنین فعالیت به حداکثر خود میرسد و نسبتهای وابستگی سنی کاهش مییابد و در نتیجه فرصت طلایی و منحصر به فردی فراروی توسعهی اقتصادی فراهم میشود. البته این وضعیت به صورت اتوماتیک و خودبه خود عمل نمیکند و بهرهبرداری از آن نیازمند بسترهای اقتصادی، اجتماعی، سیاستی و نهادی مناسب است.

Keywords:

ایران , پنجره جمعیتی , زنان , رشد.