بررسی معجزه و اعجاز در قرآن

اصولا در قرآن نه کلمه معجزه استمعال شده و نه خرق عادت و هر دو اصطلاحات علمای اسلامی است . البته کلمه معجزه در اصطلاح عموم مسلمین رائج است و حتی شاید در زمان ائمه اطهار هم استعمال می شده است ولی »خرق عادت « اینچنین نیست بلکه تنها گروه خاصی از متکلمین اسلامی ، یعنی همان گروه اشاعره که معنای معجزه را این چنین می پنداشتند بکار برده اند.قرآن لفظ دیگری را بکار برده و آن کلمه »آیت « است که به نظر می رسد از هر دو کلمه معجزه و خرق عادت رساتر به مقصود است .یکی از شخصیت های ممتاز علوم تفسیر و معانی قرآن که این مهم را مورد بررسی و تدقیق قرار داده فناری است فناری در تفسیر خود در مورد اعجاز نسبت به علمای قبل از خود دو رویکرد جدید دارد: نخست اعجازی که متعلق به خود قرآن است و دوم اعجازی که متعلق به برگرداندن مردم از قدرت معارضه با قرآن است ، نه از خود معارضه با وجود قدرت دستاوردهای حاصله از این پژوهش نشان می دهد که فناری علاوه بر هم نظر بودن با سایر علماء در زمینه اعجاز؛ دارای نظرات و اندیشه های تازه ای نیز بوده است که بارزترین آن تحلیل کاملا عرفانی از مقامات پیامبر اسلام(ص) و قدرت ایشان بر ارایه معجزه و نیز تحلیل ماهیت نظم با مولفه های پنج گانه آن است .

Keywords:

معجزه , اعجاز قرآن , علت و معلول , جنبه های اعجاز , نشانه