بر ضد نسبی گرایی

فلسفه ی مغرب زمین از آغاز پیدایش با جریان های نسبی گرایانه ی گوناگون رو به رو بوده است. به همین نحو نسبی گرایی در معرفت شناسی و بالتبع در فلسفه ی علم، ادواری داشته و به صورت های مختلف بیان شده است. ویت گنشتاین، فایرابند، کوهن و کواین از جمله فیلسوفانی بوده اند که در آثار خود به نسبی گرایی اشاره کرده اند. نسبی گرایی به عنوان یک نگرش منکر ملاکی کلی و غیرتاریخی برای معقولیت است و از نظر آن ها هدف از یافتن معرفت بستگی خواهد داشت به این که برای جامعه ی مورد نظر چه چیز مهم باشد و یا به چه چیز ارج نهند. تمرکز اصلی ما در این نوشته بر روی نسبی گرا بودن دو فیلسوف علم یعنی توماس کوهن و کواین می باشد. در این مقاله در نظر داریم که در ابتدا با توضیحی از نسبی گرایی و تعریف آن، به بررسی دو دیدگاه قیاس ناپذیری تامس کوهن و عدم تعین ترجمه کواین بپردازیم و در پایان نتیجه بگیریم که تا چه حد می توان این دو فیلسوف را نسبی گرا دانست. در واقع وقتی کوهن می گوید «هیچ میزانی بالاتر از توافق جامعه ی مربوطه وجود ندارد» و یا کواین می گوید «هیچ ملاکی برای ترجیح یک ترجمه بر دیگری وجود ندارد و همه به یک اندازه صحیح هستند». هر دو به نوعی به نسبی گرایی نزدیک شده اند.

Keywords:

نسبی گرایی , تامس کوهن , قیاس ناپذیری , انواع قیاس ناپذیری , کواین , عدم تعین ترجمه.